VASİYETNAME

  • VASİYETNAME- OKUR YAZAR İÇİN


    VEZNE KODU : 25.1 ( Değer var ise Nisbi Harç ve Damgalı )
    Değer gösterme zorunluluğu yoktur. Değer gösterilirse nisbi, gösterilmezse maktu vergi alınır.


    -İleride doğacak ihtilafları önlemek için sağlık raporu aldırılır. Bu nedenle sağlık ocağı veya Devlet hastanesine vasiyetname yapacağı da belirtilerek, yazı yazılır. Bu herkes için zorunlu olmayıp yeteneğinde şüpheli bir durum olanlar için yapılması zorunludur.
    -İlgili okuryazar olsa bile, mutlaka okuryazar ve tanıklığa MK 534 Md. ne göre engel durumu olmayan iki tanık getirmesi istenir.
    Ø Tanıkların Türk Medeni Kanununun 536.maddesindeki yasaklı olmaması gerekir.
    Ø e. Düzenlemeye katılma yasağı
    Ø Türk Medeni Kanunu Madde 536- Fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, okur yazar olmayanlar, miras bırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine memur veya tanık olarak katılamazlar.
    Ø Resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz.

    -İşlem düzenleme şekline yapılacaktır.
    -İşlemin tüm asıl ve suretlerine ilgilinin vesikalık fotoğrafı yapıştırılır,
    Varsa soğuk damga ile mühürlenir.
    -Vasiyetname örneği Nüfus K. 94/3 e göre ilgiliye verilebilir.
    -(2003/45-Genelgeye göre Noterliğin bulunduğu yer Nüfus Müd. ne iki nüsha yazı ile bildirilecek.
    -15 yaşını bitirenler vasiyetname yapabilir.
    -Fihrist defterine kaydedilir. Not.K.Yönet. 49/son)
    -Sadece nüfus cüzdanı,pasaport ve avukat kimliği ile yapılabilir.
    -Temsilen (Vekaleten) yapılması mümkün değildir.
    -Birden fazla kişinin ortaklaşa vasiyetname yapmak istemesi Medeni Kanuna göre mümkün değildir.


    - Varsa tapu veya benzeri belgeler istenir ve örnekleri işleme eklenir.
    Mutlaka işlem de yapılan yer ve tarih(rakam+yazı ile) yazılır.
    İşlem ilgili okuryazar değil ise ilgiliye tanıklar yanında okunur ve ilgiliye okunduğu ve son arzularına uygun olduğu beyanı mutlaka tutanağa yazılır.(MK 534 ve 535 md.)


    İşlem aslı bir zarfa konarak mühürlenir ve kasada saklanır.
    3.İşlem fihrist defterine kayıt yapılır.(NK.Yönetmeliği.49.madde/Son fıkra)
    -Vasiyetin Örneği Ancak Vasiyet Edene Yada Özel Yetkili Temsilcine Verilebilir.NK 94/3 md.
    -İlgilinin Ölümünün Nüfus Müdürlüğünce Bildirilmesi Halinde İlgili Sulh Hukuk Mahkemesine İletilmek Üzere Cumhuriyet Savcılığına İşlemin Onaylı Örneği Verilir.
    -Vasiyetname açık veya kapalı olarak verilirse (1977/32 sayılı gen)
    Tutanak tutulur ve saklanır.Tutanak' ta;Tutanağın tutulduğu yer ve tarih yazı ve rakamla tutanağa yazılır. İlgilinin kimliği ve adresi, ispat belgesi dökümü, tutanağın konusu, varsa tercüman ve tanıkların imzası alınır. Ayrıca saklanma süresi yazılır ve buna göre ücret alınır.
    -Noterde Beyanı alan ile imzalayan aynı kişi olmalıdır.
    -Yabancı uyrukluların vasiyetleri TNB'ye bildirilir.
    -Vasiyetin örneği ancak vasiyet edene yada özel yetkili temsilcisine verilebilir.NK 94/3 md
    -ilgilinin ölümünün nüfus müdürlüğünce bildirilmesi halinde ilgili sulh hukuk mahkemesine iletilmek üzere cumhuriyet savcılığına işlemin onaylı örneği verilir.NK 69 md.
    -Yasa maddeleri: TMK 503,528,529,536, NK 60,69,72,75,78,84-89
    -Genelgeler:1996/20, 1995/78, 1994/59, 1993/70, 1992/9
    - Düzenleme şeklinde ( NY. 89 ) ve fotoğraflı yapılmak zorunludur. (NY. Yön. 93 ) En az bir asıl ve iki örnek olmalıdır. Asıl cilbende yapıştırılır. Örneğin biri, üzerine vasiyetçinin nüfus kayıtlan ve noterliğin tarih ve yevmiye numarası yazılmış zarfa konur ve mühürlenerek kasada saklanır. Vasiyetçinin ölümü bildirildiğinde; son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesine sunulmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığı 'na bir üst yazı ile birlikte gönderilir, diğer örnek vasiyetçiye verilir.
    Resmi vasiyetname düzenlendikten sonra noterin bulunduğu yerdeki nüfus Müdürlüğü'ne (Gen.no. 2003 /45) iki nüsha yazı ile (Gen.no. 1985 / 53) nüfus kayıtlan yazılarak, öldüğünde vasiyetçinin ölümünün bildirilmesi istenir ( NY. 69 ve Yön. 135). Bu yazının ücreti, diğerleriyle birlikte alınır.
    Tescil edilmez ve ücreti alınmaz. Yalnız fihrist defterine soyadına göre işlemin tarih ve numarası da belirtilerek yazılır (NY. Yön. 49/son).


    -Resmi vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve 15 yaşını doldurmuş olmak gerekir. (TMY. 502) Bu iki koşul vasiyetnamenin düzenlendiği anda var olmalıdır. Sonradan ayırtım gücünün kaybı vasiyetnameyi geçersiz duruma getirmez.. Bu iki koşula sahip değilken yapılan vasiyetname zamanla geçerli hale gelmez. Vasiyetçinin bu iki koşula sahip olduğu bir zamanda yeni bir vasiyetname yaptırarak ehliyetsizken yaptırdığı vasiyetnamesinden dönmesi gerekir. Ayırt etme gücü: kişinin akla uygun biçimde davranma gücüdür yani kişinin davranışlarının sonuçlarını öngörebilmesi ve bu öngörünün gerektirdiği şekilde davranabilme yeteneğidir. Yaşının küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer nedenlerden biriyle bu yetenekten yoksun olmamak gerekir. Ayırt etme gücü karine olarak varsayılır. Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı nedeni ile kısıtlanmış bir kişi ayırt etme gücüne sahip olduğu bir zamanda vasiyetname yapabilir. Ölümünden sonra ayırtım gücü olmadığı ileri sürülünce yalnız bu durumda ayırtım gücünün olduğunu ileri sürenin bunu kanıtlaması gerekir. Diğer durumlarda ise; ayırtım gücü olmadığını ileri süren bunu kanıtlamakla yükümlüdür.


    Ayırt etme gücüne sahip olan kısıtlı resmi vasiyetname yapabilir. Bir yıl veya daha fazla özgürlüğü bağlayıcı kesinleşmiş ceza alan kendisine vasi atanmış cezaevindeki kısıtlı hükümlü, kimseden izin veya onay almadan noterden resmi vasiyetname yaptırabilir.
    Görme özürlüler; okur yazar olmayanlara ait şekille (TMY. 535) vasiyetname yaptırabilirler.


    İşitme ve konuşma özürlüler ; okuma yazma biliyorlarsa vasiyetname yapabilecekleri kabul edilmektedir. Bilmiyorlarsa, antlı çevirmen aracılığı ile anlaşma olanağı varsa okuma yazma bilmeyen şekille vasiyetname yaptırabilirler.
    Hem işitme hem konuşma hem de görme özürlüler baskın görüşe göre hiçbir şekilde vasiyetname düzenlettiremezler.
    Okur yazar ve imza atabilen kişi isterse okuma yazma bilenlere ait şekille vasiyetname düzenletir ve işlemi imzalar (TMY 533). İmza atmayıp parmak basması işlemi geçersiz kılar. İsterse, hiçbir neden bildirmeden ve nedenini yazdırmaya gerek olmaksızın okuma yazma bilmeyenlere ait şekille de vasiyetname yaptırabilir ve işlemi imzalayabilir. İmza etmesi işlemi geçersiz hale getirmez ( 26.03.1962 tarih ve 23/3 sayılı içtihatları birleştirme karan). İmza atamayan bir kişi okur yazar da olsa ancak okuma yazma bilmeyenlere ait şekille vasiyetname yaptırabilir. Mühür kullanan kişinin ayrıca parmak izinin de alınması gerekir.
    Resmi vasiyetname yapmak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Hiçbir zaman ve şekilde veli, vasi ve vekil tarafından yapılamaz (98/22 s.genelge ).


    -İki tanık zorunludur. Tanıklar 18 yaşını bitirmiş ve okur-yazar olmalı, kısıtlı olmamalıdır. Ayırtım gücüne sahip olmalı yani; akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer nedenlerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmamalıdır. Bir ceza mahkemesi kararı ile kamu hizmetlerinden yasaklanmamalıdır. Vasiyetçinin eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımı, kardeşi ve bu kişilerin eşleri olmamalı. Bunlar tanık olamadıkları gibi, resmi vasiyetnameyi düzenleyen memur da olamazlar. Bunlara vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz ( TMY. 536 ).


    -Vasiyetname ile;
    a). Mirasın tamamı veya tamamının belli bir oranı için mirasçı atanabilir(TMY.516)
    b). Belirli mal vasiyet edilebilir, oturma hakkı, intifa hakkı, inşaat ve kaynak hakkı vasiyet edilebilir(TMY.517). Ölümünden soma cesedinden organ veya doku alınmasını veya cesedinin bilimsel amaçlarla kullanılmasını da vasiyet edebilir.
    c). Lehine vasiyet yapılanın daha önce ölmesi, mirası ret, mirastan yoksunluk gibi nedenlerle mirasa hak kazanamaması halinde yerine geçmek üzere yedek mirasçı atanabilir (TMY.520)
    d). Lehine vasiyet yapılan ön mirasçıyı; mirası, ölümünde veya belli bir tarihte üçüncü bir kişiye (art mirasçıya) devretmekle yükümlü kılabilir (TMY.521 vd.).
    e). Saklı paylar dışında kalan kısmın tamamı veya bir bölümünü özgülemek suretiyle vakıf kurabilir(TMY.526).
    f). Kesinlikle tek taraflı bir işlem olduğu için vasiyetçi istediği zaman vasiyetnamesinin tamamından veya bir kısmından yeni bir vasiyetname ile dönebilir (TMY. 542). Değiştirebilir. Dönme hakkından vazgeçtiğini bildirmesinin bir değeri olmadığı gibi vasiyetnameye yazılan böyle bir kayıt da geçersizdir (TMY.23).
    g). Bir veya daha fazla vasiyeti yerine getirme görevlisi atayabilir (TMY.550 vd.).
    h). Saklı paylı mirasçısını, evlatlığını ve evlatlığın alt soyunu (TMY.500) mirasçılıktan çıkarabilir (TMY.510).
    ı). Paylaşmanın nasıl yapılacağı ve payların nasıl oluşturulacağı hakkında kurallar koyabilir (TMY.647). Mirasçılar ancak oy birliği ile bunu değiştirebilirler.Bu kurallar mirasçıları bağlar, vasiyetname ile taksim bir süre ertelenebilir fakat tamamen yasaklanamaz.
    i). Vasiyetname koşullara ve yüklemelere bağlanabilir (TMY.515). Bunlar hukuka veya ahlaka aykırı ise vasiyetname geçersiz olur. Bu geçersizlik ancak açılacak bir dava ile vasiyetnamenin iptal ettirilmesi sonucu meydana gelecektir. Anlamsız ve başkalarını rahatsız edici nitelikteki koşullar ve yüklemeler varsa bunlar yok sayılır, bunun için iptal davası açmaya gerek yoktur.Vasiyetname koşulsuz ve yüklemesiz geçerli sayılır.


    -Ücretlendirme: Düzenleme ücreti alınır (Noterlik ücret tarifesi madde 2) İşlem değer de taşısa noter ücreti alınmaz. Düzenleme ücreti noter ücretini karşılamaktadır. Vasiyetnameyi yapan bir veya birkaç kişi de olsa değer taşımıyorsa işlem başına bir maktu harç alınır (Harçlar Yasası 2s Tarife II -11).
    Değer taşıyorsa, vasiyette bulunanların imza sayısınca nispi harç ve değer üzerinden nispi damga vergisi alınır.


    TAVSİYELER
    VASİYETNAME

    Vasiyetname: Şahitlere Ait Beyanların Elle Yazdırılması
    Yazım: Düzenleme İşlem

    1- Vasiyetnamelerin tetkikinde, vasiyetçinin iradesinin yazılıp, kendisine okutulmasından sonraki bölümün şahitlere el yazısı ile yazdırıldığı ve tanık şerhinden sonra ise, iş kâğıdı sonunun noterce düzenlendiği belirtilerek ve tarih konarak imzalanmadığı müşahede olunmuştur.


    * Özellikle şekil şartlarının ehemmiyet kazandığı vasiyetname gibi iş kâğıtlarının tanziminde ilgili yasa hükümlerinin bilhassa göz önünde tutulması ve Medenî Kanun'un 533. ve devamı maddeleri gereğince vasiyetnameye ilişkin iş kâğıdı sonunun, tanık şerhlerini de kapsayacak biçimde tarih ve imza atılarak tasdik edilmesi,

    Vasiyetname: Yazım-İlk Sayfasını Daktilo İle Diğer Sayfalarını da Elle Yazma

    2- … sayılı düzenleme vasiyetnamenin ilk sayfasının noter tarafından daktilo edildiği, daha sonraki 2, 3 ve 4. sayfaların ise vasiyette bulunan tarafından elle yazıldığı, son 5. sayfanın da yine görevlice kaleme alındığı saptanmıştır.


    * Noterlik Kanunu'nun 84. maddesi mucibince, düzenleme işin mutlaka noter tarafından yazılması icabettiğinin, Medenî Kanun'un 531 ve sonraki maddeleri gereğince yapılacak "resmî vasiyetin aynı Yasa'nın 538. maddesi uyarınca yapılan" el yazısı ile vasiyet" ten ayrı olduğunun hatırda tutulması,
    Hukukî geçerlilik yönünden tartışma yaratabilecek bu kabil davranışlardan sakınılması,


    Vasiyetname: Tanık Beyanı Yazmama

    3- … sayılı vasiyetnamelerin incelenmesinde, düzenleme biçiminde gerçekleştirilen işlemde, yalnızca vasiyette bulunanın iradesinin yazılması ile yetinildiği, tanıkların şahitlikleri ile bilgilerine yer verilmediği belirlenmiştir.


    * Türk Medenî Kanunu'nun 534/2. maddesi uyarınca, şahitlerin, vasiyette bulunanın huzurlarında vasiyetnameyi okuduğuna, onu vasiyet yapmaya ehil gördüklerine dair beyanda bulunup, vasiyetnameyi imza etmeleri gerektiğinden, onların da irade açıklamalarının iş kâğıdına mutlaka yazılması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,
    Vasiyetname biçiminde yapılması gereken diğer hukukî işlemler hakkında da aynı esasa uyulması,

    Vasiyetname: Müşterek Vasiyette Bulunma-İmza Başına Harç Alma

    4- İki şahıs tek bir gayrimenküldeki hak ve hisselerinin tamamını bir kişiye bırakmak için 1975/... sayılı aynı iş kâğıdıyla müştereken değersiz vasiyette bulundukları halde asıl için imza başına 50 liradan 100 TL harç alındığı görülmüştür.


    * 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar bölümünün 11. bendinin imza sayısını değil, "iş kâğıdını" nazara aldığının, birden çok şahsın birlikte vasiyette bulunmaları halinde de aynı esasın geçerli olduğunun hatırda tutulması,

    Vasiyetname: Müşterek Vasiyetname-Düzenleme Ücreti

    5- İki vasiyetçinin birlikte tanzim ettirip imzaladıkları müşterek vasiyetnamede, kendilerinin bıraktıkları malların ve paraların ayrı ayrı olduğu, kendilerine ayrı ayrı hizmet verildiği düşüncesiyle düzenleme ücretinin ikiye katlanarak tahsil edildiği görülmüştür.


    * Medenî Hukukun sağladığı imkânlar karşısında birden çok şahsın birlikte vasiyette bulunmaları hukuken geçerli olduğu gibi, tek bir şahsa bu konuda hizmet verilmesi ile birden çok şahsa karşı görev yapılması arasında önemli ve ayrı düzenleme ücreti alınmasını gerektiren fark olmadığı, tek bir yevmiye numarası ile tek bir iş kâğıdı düzenlendiği göz önünde tutularak, ister ortak mal ve haklar, isterse ayrı mal veya değerler için müşterek vasiyetname tanzim edilsin tek bir düzenleme ücreti tahsil olunması,


    Vasiyetname: Değersiz İşlem-Harç

    6- 1986/... numaralı, düzenleme şeklinde yapılan ve tek bir vasiyet eden tarafından imzalanan değersiz vasiyetnameden, asıl itibariyle 2.000 TL yerine Harçlar Kanunu'nun 2.sayılı Tarifesinin değersiz işlemle ilgili genel II/1. maddesi uyarınca imza başına 600 TL maktu harç alındığı görülmüş, 1.400 liralık noksanlık tamamlattırılmıştır.


    * Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/11. maddesi uyarınca, bir ölüme bağlı tasarruf şekli olan vasiyetnamenin değer ihtiva etmediği takdirde, işlem başına maktu... TL harca tabi olduğunun bilinmesi,
    Tarife ile özel olarak harçlandırılmış işlemlerin dikkatli bir şekilde belirlenmesi, Tarife de özel yeri olmayanların değerli ise I/1 ve değersiz ise, II/1. madde uyarınca harçlandırılması yoluna gidilmesi,

    Vasiyetname: Tescil Ve Ücreti

    7- Vasiyetnamelerin tescil ücreti alınmak suretiyle tescil defterine kaydedildiği görülmüştür.


    * Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 46 ve 49. maddelerinde, bu tür işlemlerin tescil defterine kaydedilmesi gerektiğine dair açık bir hüküm bulunmadığından, bunların ücret alınarak Tescil Defterine kaydedilmesinden vazgeçilmesi,

    Vasiyetname: Değerli-Maktu Harç Alma

    8- ... sayılı 325.000 liralık düzenleme vasiyetnameden değeri nazara alınmadan, maktu harç alındığı anlaşılmıştır.


    * TNB'nin 1976/21 sayılı Genelgesi'nde zikredilen, Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 19/07/1976 tarih ve 20882 sayılı, MB. GGM. 24/02/1976 gün ve 2101104-940/9744 sayılı Mütalâaları'nda da açıklandığı gibi;
    492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin II. Maktu harçlar bölümünün 11. bendinde, değersizlik şartı aranarak farklı koşullarda ve ölçüde harç alınması esası benimsendiğinden, değerli olan vasiyetnameler sebebiyle imza başına nispî harç tahsil edilmesi,

    Vasiyetname: Müşterek Vasiyetname-Değerli İşlem-Harç

    9- Karı-koca olarak birlikte malik oldukları ve değerini beyan ettikleri bir taşınmaz mal ile bankadaki... liralık Devlet Tahvillerini, A'ya vasiyet eden iki şahsın, müşterek vasiyetnamesi sebebiyle maktu harç alındığı belirlenmiş, eksiklik için gereği yaptırılmıştır.


    * Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. maddesinde, değer ihtiva etmeyen vasiyetnamelerden alınacak harç gösterilmiş olup, değerli vasiyetnamelerden ise aynı Tarifenin I/1. pozisyonu gereğince imza başına, nispî harç tahsil edilmesi icap et tiğinden, değerli vasiyetnamelerden ihtiva ettikleri değere göre, imza sayısı yani vasiyette bulunan kişi adedi nazara alınarak nispî harç tahsil olunması,


    Vasiyetname: Noter Kâtibinin Tanzim Ettiği- Yemin Ve İmza Yetkisi- Geçerlilik

    10- Yemin ettirilmeyen kâtibe imza yetkisi verilip, onun görevlendirilmesi suretiyle vasiyetname tanzim ettirildiği anlaşılmıştır.


    * Noterlik Kanunu'nun 37. ve Yönetmelik'in 73 ve 74. maddeleri uyarınca, noter yerine geçerek işlem yapabilecek kâtibin noterler gibi yemin etmesi zorunlu olduğu gibi, bunun aksine davranışın işlem yapma hak ve yetkisini tümü ile ortadan kaldırıp, hukukî muamelenin salahiyetsiz kimselerce gerçekleştirilmesi nedeniyle muteber olmayacağının,
    Yargıtay 2. HD'nin 20/05/1975 gün ve 3429/3566 sayılı içtihadına konu olayda da, noter vekili Başkâtibin tanzim ve imza ettiği vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için, yetkilinin yemin edip etmediğinin araştırılmasına dair hüküm kurulduğunun bilinmesi,


    Vasiyetname: -Şahidin Okuma Yazma Bilmemesi

    11- Düzenleme şeklinde tanzim edilen vasiyetnamenin resmileştirilmesi sırasında hazır bulunan şahitlerden birinin iş kâğıdına parmak bastığı, ayrıca imza atmadığı görülmüştür.


    * Medenî Kanun'un 532. maddesi, resmî vasiyetnamenin iki şahit huzurunda tanzimini geçerlilik şartı olarak kabul ettiği gibi, 536. madde ile de bu şahitlerin okuma yazma bilmelerinin ve iş kâğıdını imzalamalarının emredici bir hükümle istendiğinin, aksi halde şekil eksikliği nedeni ile vasiyetnamenin iptal edilebileceğinin; Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07/05/1976 gün ve 1927/2651 sayılı kararında yer alan yerleşmiş görüşü gereği bu konudaki eksikliği sonradan tanık dinlemek suretiyle gidermeye imkân bulunmadığının, imza yerine mühür veya parmak izi basmanın tanığın okuma yazma bilmediğini gösterdiğinin bilinmesi,

    Vasiyetname: Ölünceye Kadar Bakma Şartı İle Vasiyet - İptal Edilebilirlilik

    12- N.G tarafından, ölünceye kadar bakılması koşulu ile bir taşınmazın aynı zamanda kendisinin ileride mirasçısı olabilecek İ.K.'ye vasiyet edilmek istenmesi üzerine; ilgilinin uyarılmadığı, işlemin tek taraflı olarak resmileştirildiği saptanmıştır.


    * Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 27/04/1976 gün ve 3108/3674 sayılı içtihadında da vurgulandığı gibi; ölünceye kadar bakma işlemi tek taraflı gerçekleştirilebilecek hukukî muamelelerden olmadığı için bu ilişkinin kurulabilmesi, tarafların iradelerinin bu konuda birleşmesi ve dolayısıyla işlemin iki tarafça da imzalanması ile mümkün bulunduğundan, ilgilinin noter tarafından uyarılarak, bu nevi ölüme bağlı tasarrufların miras sözleşmesi şeklinde tanzim ve imza edilmesi gerektiğinin, aksine davranışın vasiyetnamenin iptaline neden sayıldığının unutulmaması,


    Vasiyetname: Türkçe Bilmeyen Şahsın Vasiyeti-Şahitlere Ait Beyanın Muhtevası

    13- Yalnızca Fransızca bilen şahsın vasiyeti ile ilgili düzenleme işlemin incelenmesinde; vasiyetçinin iradesinin tercüman aracılığı ile şahitlere tercüme ettirilmediği ve bu hususun iş kâğıdına "bu vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu beyan etti" şeklinde yazıldığı görülmüştür.


    * Türkçe bilmeyen bir şahsın vasiyetname tanzim ettirdiği sırada, noterlikçe Fransızca ifade ettiği ve tercüman tarafından tercüme edilen vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu da aynı şekilde yani Fransızca tanıklara aktarması ve bu bölümün de tercümesinin yapılması gerektiğinden, sanki ilgili Türkçe biliyormuş ve tanıklara vasiyetnamesi hakkında son arzularına uygunluğu konusunda Türkçe açıklamada bulunmuş gibi işlem yapılamayacağının; nitekim Yargıtay 2 HD'nin 23/01/1970 gün ve 7125/489 sayılı ile 23/01/1971 gün ve 3991/472 sayılı içtihatlarında da açıklandığı üzere, bu nevi tespitlerin Medenî Kanun'un 534. maddesindeki tanıklık şerhine uygun sayılamayacağının ve vasiyetnamenin geçerli addedilmediğinin unutulmaması,
    BİLDİRİM YAZI ÜCRETİ

    Bildirim Yazı Ücreti: Sermaye Şirketi Damga Vergisinin Maliyeye Bildirimi-Vasiyetnamenin Nüfusa Bildirimi

    1- Zaman zaman sermaye şirketlerinin kuruluşuna ait damga vergisinin maliyeye yatırılacağı beyan edildiği için o mercie, vasiyetnamelerin de ilgili Nüfus Müdürlüklerine gerekli müzekkereler yazılarak bildirimde bulunulduğu halde, bu işlemlerden bildirim yazı ücreti alınmadığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.


    * Noterlik Ücret Tarifesi'nin 10. maddesi uyarınca, bilgi vermekle yükümlü olduğu durumlarda, noterin o mercilere yazılacak müzekkere nedeniyle diğer ücretlerden ayrı bildirim yazı ücreti de alması icabettiğinin bilinmesi,

    Üniversite Lehine Vasiyetname: Harç ve Damga Vergisi-Değerli/Değersiz

    4- Noterliğe başvuran şahsın tanzim ettirdiği düzenleme vasiyetname ile bir kısım mallar akrabalara bırakılırken, bazı taşınmazların da üniversiteye (Tıp Fakültesine) vasiyet edilmesi üzerine; işlemden harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmıştır.


    * 2547 sayılı Kanun'un 56/a. maddesi gereğince, her ne kadar yükseköğretim kurumları lehine yapılacak bağış ve vasiyetnameler sebebiyle harç ve vergi tahsil edilemez ise de, aynı vasiyetname ile bağışıklığı olmayan kimselere de mal bırakılması halinde, değer gösterilmişse, yalnızca üniversite lehine vasiyet olunan değer nedeniyle harç tahakkuku yapılmaması, değersiz vasiyetnamenin maktu harç ve verginin ise kısmen üniversite lehine vasiyet sebebiyle azaltılamayacağının uygulamada gözetilmesi,




    Ali Raşit CINGIL
    Kayseri Beşinci Noteri


    ………..


    Vasiyet karşılıksız bir ölüme bağlı tasarruftur. Miras bırakanın sağlığında hüküm ve sonuçlarını doğurmaz, ancak ölümünden sonra doğurabilir. Vasiyetçi vasiyetnamesi ile bağlı değildir. Ölünceye kadar her zaman dönebilir, değiştirebilir.


    Vasiyetnameyi ancak bir insan yapabilir. Tüzel kişinin yapması olanaklı değildir. Tüzel kişilerin varlıklarının sona ermesi, miras hukuku kurallarına bağlı değildir.


    Vasiyetnamenin iki veya daha çok taraflı olması, miras sözleşmesinin de tek taraflı olması olanaklı değildir. Vasiyetname tek taraflı, miras sözleşmesi ise iki taraflı ölüme bağlı işlemlerdir.
    Ölüme bağlı tasarruf yapma vaadi geçerli değildir. Vasiyet yapma vaadi ve taahhüdü yapılamaz, geçerli değildir, yerine getirilmesi istenemez.(1)


    Vasiyetçi, mirasçılarının saklı pay kurallarına uymak suretiyle serbestçe vasiyetname yapabilir.(TMY.514) Uymadığı taktirde ölümünden sonra, saklı payına el atılan mirasçı tenkis davası açabilir.


    Vasiyetname, yasaya, ahlaka aykırı olsa, irade sakatlıkları ile eksik bulunsa, ehliyet ve şekil kurallarına uyulmadan yapılmış da olsa kendiliğinden geçersiz olmamakta, ancak işlemin iptali için dava açılıp mahkemece iptaline karar verildiğinde hükümsüz hale gelmektedir.(2)Vasiyet konusu TMY.nın 531-544 ncü maddelerinde düzenlenmiştir.



    ÇEŞİTLERİ



    Yasamız iki çeşit resmi vasiyetname şekli kabul etmiştir.


    Birincisi TMY.nın 533-534 ncü maddelerinde okuma yazma bilenler için düzenlenmiş olan normal şekildir.


    ikincisi okuma yazma bilmeyenler hakkındaki şekildir.(TMY.535)Resmi vasiyetnamenin şekil koşullarını belirleyen bu maddeler özel maddeler olduğundan, Noterlik Yasası karşısında öncelikle uygulanması gerekir.(3)


    OKUMA YAZMA BİLENLERİN YAPACAĞI VASİYETNAME


    Vasiyetçi, vasiyetini yazılı veya sözlü olarak notere bildirebilir. Kendisi önceden bir taslak hazırlamış olabilir. Vasiyetçinin notere gelmeden, vasiyet edeceği hususları bir kağıda not ettirmiş olması, noterlik dairesinde düzenlenen vasiyetnamenin geçerliliğine engel teşkil etmez.(4) Bu taslaktan da yararlanmak suretiyle vasiyetnameyi yazacak, düzenleyecek olan noter veya katibidir. Vasiyetçinin isteğinde yasaya aykırılıklar varsa bunları düzeltmek, bilgi vermek, aydınlatmak biz noterlerin görevidir.


    TNB.nin 2004 yılında 58 yayın numarası ile yayımlamış olduğu İŞLEM FORMÜLLERİ kitabının 26 ve 27. sayfalarındaki 8a numaralı formül, yasa kurallarına uygun olup olduğu gibi uygulanmalıdır. Vasiyetnamenin içerik kısmına hazırlamış olduğumuz örnekler aşağıdadır.


    Yazılan vasiyetnamenin okuması için vasiyetçiye verilmesi TMY.nın 533. maddesine göre zorunludur. Bunun yapılmaması bir şekil eksikliği ve iptal nedenidir. Vasiyetçinin vasiyetnameyi el yazısı ile imzalaması zorunludur. Parmak basmak veya mühür kullanmak geçerli değildir. Vasiyetnameye ekler yapılmışsa, bunların da vasiyetçi ve noter tarafından imzalanması gerekir.


    Vasiyetçinin vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son isteklerini içerdiğini memur huzurunda iki tanığa söylemesi, tanıkların da vasiyetçinin kendi önlerinde vasiyetnameyi okuduğunu, son isteklerine uygun olduğunu bildirdiğini ve kendisini işlemi yapmaya yeterli gördüklerini yazdırarak altını imza etmeleri gerekmektedir. (TMY.534)
    Okuma yazma bilenlerin yapacağı vasiyetnamede, vasiyetnamenin içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir. (TMY.534/3) Vasiyetnamenin içeriğini vasiyetçi tanıklara bildirebilir de, bir engel yoktur.


    Tanıklar her durumda bir vasiyetname yapıldığını ve vasiyetnameyi tanık olarak imza ettiklerini ve ilgilinin bir vasiyetçi olduğunu bileceklerdir. Vasiyetçi dilerse vasiyetnameyi sesli bir şekilde okur ve tanıklara duyurur, dilerse sessiz bir şekilde okuyarak vasiyetin konusunu tanıklardan gizlemiş olur.


    OKUMA YAZMA BİLMEYENLERİN YAPACAĞI VASİYETNAME


    Okuma yazma bilmeyenler veya okuma yazma gücünden yoksun olanlar hakkındaki resmi vasiyetname TMY.nın 535 nci maddesinde düzenlenmiştir.


    26.3.1962 günlü 23/3 sayılı içtihatları birleştirme kararı, Hukuk Genel Kurulu ve Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin bir çok kararına göre, okuma yazma bilenler de hiçbir neden göstermeden okuma yazma bilmeyenlerle ilgili kurallara göre resmi vasiyetname düzenletebilirler.(5)


    Okur yazar olmayanlar için resmi vasiyetname formülü, TNB.nin 58 yayın numaralı işlem formülleri kitabının 28 ve 29 sayfalarında 8b numarasında bulunmaktadır. Bilgisayar yazım programlarındaki formülün de buna uygun olması gerekir, işlem formülleri kitabındaki formüllere uyulması ve yazılı olanların gerçekten yapılması, uygulanması biz noterler için zorunludur.


    Bu çeşit vasiyetnamenin diğerinden farkı, vasiyetnamenin noter veya katibi tarafından iki tanığın önünde vasiyetçiye okunmasıdır. Yargıtay 2.HD.nin 31.5.1973 günlü kararına göre, "Vasiyetnamenin tetkikinden anlaşıldığı gibi, noter okuma yazma bilmeyen vasiyetçiye vasiyetnameyi okumadığı, vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu yazarak kendisine tasdik ettirmemiş, böylece vasiyetname geçerlik şartından yoksun kalmıştır. Her ne kadar tanıkların ifadelerinde vasiyetnamenin vasiyetçiye okunduğu ve son arzularına uygun olduğunu huzurlarında açıkladığı ifade edilmiş ise de, kanun koyucu resmi memurun vasiyetnameyi okuduğuna ve vasiyetçinin son arzusuna uygun vasiyet düzenlendiğini beyan ettiğine dair sözleri vasiyetçiye tasdik ettirmesi icap eder. Oysa yazılı şekilde bir işlem yapılmadığı açıkça anlaşılmaktadır. O halde vasiyetnamenin iptali gerekirken..."(6) Yani, vasiyetname, tanıkların önünde vasiyetçiye resmi memur tarafından okunacak, böylece vasiyetçi ve tanıklar vasiyetin içeriğini öğrenmiş olacaklardır.
    Tanıklar, vasiyetçiyi vasiyetname yapmaya yeterli gördüklerini, vasiyetnamenin kendi önlerinde vasiyetçiye okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imza etmeleri gerekir.
    (TM Y. 535/2)


    Öbür vasiyetnameden diğer bir farkı da, vasiyetçinin imza atamayıp sol el başparmak veya mührünü kullanmasıdır. Mühür kullanıldığında parmak izi alınması-varsa sol el başparmak, yoksa her hangi bir parmak zorunludur.(NY.75)


    Bununla beraber, okuma yazma bilmeyenlere özgü vasiyetname yolunu seçen kimsenin ' ayrıca vasiyetnameyi imzalamış olması şekil bozukluğu ve eksikliği sayılmaz.(7)


    RESMİ VASİYETNAME YAPMA EHLİYETİ


    TMY.nın 502. maddesine göre; "Vasiyet yapabilmek için ayırt etme gücüne sahip ve onbeş yaşını doldurmuş olmak gerekir."


    Ayırt etme gücü, Medeni Yasanın 13.maddesinde, akla uygun biçimde davranma yeteneği olarak genel anlamda tanımlanmıştır.


    Bu yetenekten, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk veya buna benzer nedenlerle yoksun olmamak gerekir. Ayırt etme gücü somut olarak, bir kişinin hareketlerini, bunların neden ve sonuçlarını takdir edebilme ve buna göre davranma gücü olarak açıklanabilir.


    işlemi yapan kimse, bunun önemini ve değerini, hüküm ve sonuçlarını anlayabiliyorsa ayırt etme gücüne sahip demektir, işlemin yapıldığı anda vasiyetçinin ayırt etme gücüne sahip olduğu bir karine olarak kabul edildiği için, bunun aksini ileri süren kanıtlamakla yükümlüdür. (8)


    Noterde vasiyetname yaptıran her vasiyet-çiden sağlık raporu istemek doğru değildir.


    Nitekim Yargıtay 2.HD. 18.11,1974 tarihli bir kararında, vasiyetname düzenlenirken tabip raporu alınması zorunluluğu bulunmadığını belirtmiştir.(9)[/U]


    Bununla beraber, ilgilinin yaşının ilerlemiş olması, tutum ve davranışlarının güven vermemesi, hakkında ihbar ve şikayet bulunması, dış görünüşü, şüphe uyandırması gibi durumlarda sağlık raporu ile ayırtım gücünün saptanmasında yarar vardır.(NY. Yont.91)


    İşlemde tarih ve numarası ile rapordan söz edilir ve raporun aslı işlemin noterde kalan nüshasına, diğerlerine fotokopisi eklenir. Vasiyetnamenin düzenlendiği zaman alınan sağlık raporu, aksi sabit oluncaya kadar ehliyetin varlığına delil teşkil eder.


    Yaş koşulu, on altı yaşından gün almakla gerçekleşmiş olur.[/U]


    Hakim kararı ile ergin kılınmak için on beş (TMY.12), yine hakim kararı ile evlenmeye izin için on altı yaşını doldurmak zorunlu olduğundan (TMY. 124/2) bunların vasiyetname yapmak için yaş yönünden sorunları bulunmamaktadır.


    Vasiyetname yapmak için vasiyetçinin onbeş yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olması koşullarının vasiyetnamenin düzenlendiği anda gerçekleşmiş olması gerekir.


    Bu iki koşul, vasiyet ehliyetinin koşullarıdır ve vasiyetname yapılırken bu iki koşula da sahip olmak zorunludur.


    Vasiyetnamenin düzenlendiği anda ayırt etme gücüne sahip olmayan vasiyetçinin, tasarruftan sonra ayırt etme gücüne sahip olması vasiyetnameye geçerlilik kazandırmaz.



    Ayırt etme gücüne sahip ama onbeş yaşını doldurmamış kimsenin yaptığı vasiyetname geçersizdir, Onbeş yaşını doldurmakla geçerli hale gelmez, iptal edilebilir bir tasarruf durumdadır. (TMY.557/1. bent) Onbeş yaşından önce yapmış olduğu vasiyetnameden bir vasiyetname ile dönerek yeni bir vasiyetname yapması gerekir. Vasiyetnameyi yaparken ayırt etme gücüne sahip olan bir kimsenin sonradan ayırtım gücünü kaybetmesi vasiyetnameyi geçersiz hale getirmez.(10)



    KÖRLER, SAĞIR VE DİLSİZLER


    Okuma yazma bilen işitme ve konuşma özürlülerin vasiyetname yapabilecekleri kabul edilmektedir.


    Görme özürlüler, TMY.nın 535. maddesine göre, okur yazar olmayanlara ait olan şekille resmi vasiyetname yapabilirler, işitme ve konuşma özürlü okuma yazma biliyorsa, okur yazarlara ilişkin şekille (TMY.533) resmi vasiyetname düzenlettirebilir. Noter ve tanıklarla anlaşması, yazı ile sağlanacaktır. Doğaldır ki okuma yazma bilmeyenlere ait olan TMY.m.535 e göre de vasiyetname düzenlettirebilirler.


    Okuma ve yazma bilmeyen işitme ve konuşma özürlü için, tercüman aracılığı ile okuma yazma bilmeyenlere ilişkin şekilden başka resmi vasiyetname düzenleme olanağı yoktur.


    Hem görme, hem işitme ve hem konuşma özürlü olanlar için öğretideki baskın görüş, resmi vasiyetname düzenlettiremeyecekleri yönündedir. (11)



    KISITLILAR


    Ayırtım gücüne sahip olmak koşulu ile vasiyetname yapabilirler. Akıl hastalığı ve akıl zayıflığı nedeniyle kısıtlanmış olanlar esas itibariyle vasiyet yapma ehliyetinden yoksundurlar, bunlarda çoğu zaman ayırtım gücü yoktur. Bu da kesin değildir.(12) Akıl hastalarının geçici iyileşme dönemlerinde yaptıkları vasiyetnameler geçerlidir, hukuksal sonuç doğururlar.(13)
    Kısıtlanması için yeterli neden bulunmayan, fiil ehliyetinden kısmen yoksun edilmeleri kendi yararlarına olan kişiler de kendilerine atanan yasal danışmanın görüşü alınmadan vasiyetname yapabilirler.(TMY.429)


    Medeni Yasanın 407 nci maddesine göre, bir yıl veya uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya hüküm giyen her ergin kısıtlanır. Ayırt etme gücüne sahip hükümlü, vasisinin iznine gerek kalmadan kendisi vasiyetname yapabilir.(TNB.1998/22 s.genelge)


    Ehliyetsizlik vasiyetnameyi kendiliğinden geçersiz hale getirmez. Vasiyetçinin ölümünden sonra TMY.nın 557 nci maddesinin 1.bendine göre iptali için dava açılabilir. Dava olunmazsa vasiyetname geçerli olarak kalır. Vasiyetçi, sağlığında kendisi vasiyetnamesinden her zaman dönebilir ama sağlığında iptali için kimse dava açamaz.



    TEMSİL



    Yasal bir açıklık olmamasına rağmen Yargıtay uygulaması ve öğretide ölüme bağlı tasarrufların kişiye sıkı surette bağlı haklardan olduğu kabul edilmektedir.


    Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar; kişiyi, duygu ve düşüncelerini yakından ilgilendiren haklardır. Temsilci veya vekilin, vasiyetçinin istek ve iradesinden ayrılma tehlikesi bulunduğu için vasiyetnamenin şahsen vasiyetçi tarafından yapılması zorunludur. Daha açık ifade ile, vasiyetin konusu ve kapsamı vasiyetçi tarafından belirlenmeli ve bu konuda karar onun tarafından verilmelidir. Vasiyetçinin çevirmen kullanması, bir hukukçudan bilgi alması, istek ve iradesini bir üçüncü kişiye yazdırıp elinde bir vasiyetname taslağı ile notere gelmesi hakkın özü ve niteliği ile çelişmez.


    Bir kimse adına yasal ve atanmış temsilcisi (veli, vasi, kayyım ve vekil) vasiyetname yapamaz.


    (14) Bu kural, sonradan vasiyetnameye yapılacak düzeltme ve değişiklik, ekler ve vasiyetnameden dönme konusunda da geçerlidir. Temsilci veya vekil bu işlemleri de yapamaz.




    T.C.
    YARGITAY
    2. Hukuk Dairesi
    E:1991/6596
    K:1991/9044
    T:10.06.1991
    MİRAS HAKKINDAN İSKAT
    Mahfuz hisseli mirasçılar, murisin ölüme bağlı tasarrufu ile mirastan iskat edilebilir.
    Ölüme bağlı tasarruf vasiyetname veya miras sözleşmesi yolu ile yapılır. Resmi vasiyet
    senedi, iki şahit huzurunda sulh hakimi, noter yahut kanunen bu husus ile tavzif edilen
    59
    memur tarafından tanzim edilir. Miras hakkından iskatın muteber olması için müteveffa
    tarafından iskatı amir olan tasarrufta sebebin beyan edilmiş olması lazımdır.
    743 s. MK. m. 457, 449, 450, 479


    T.C.
    YARGITAY
    2. Hukuk Dairesi
    E:1977/1882
    K:1977/1969
    T:08.03.1977



    Medenî Kanunun
    500/2. maddesi bile uyuşmazlığı çözmeye yeterlidir. Çünkü: Anılan madde "...vasiyetnameye
    katılanların ailesi fertlerinden birisine yapılan teberru" vasiyeti iptâl için sebep sayılmıştır. Aile
    kavramı, "füruu, eş ana baba ile kardeşler ve birlikte yaşayan yakın kan ve sıhriyet ilişkisi"
    olanları kapsar. Olayda tanıklardan ( A.S. ) ile yararına vasiyet yapılan ( M. Ö. ) kardeş
    olduklarına göre biri ötekinin ( ailesi fertlerinden ) dir. Bu ise, geçersizlik sebebidir.



    T.C.
    YARGITAY
    2. Hukuk Dairesi
    E:1996/1471
    K:1996/3555
    T:02.04.1996
    OKUMA YAZMA BİLMEYENLER
    RESMİ VASİYETİN GEÇERLİLİĞİ
    Okuma yazma bilmeyenler için resmi vasiyetin geçerliliği, Medeni Kanunun 482. maddesine
    uygun olarak yapılmasıyla mümkündür. Noterlerce düzenlenen resmi belgeler, sahteliği sabit
    oluncaya kadar geçerlidir. Yasal koşulları uygulamadan resmi belge düzenleyen noter
    hakkında, C. Savcılığına suç duyurusu yapılarak soruşturma sonucu doğrultusunda bir
    hüküm kurulması gerekir.
    743 s. MK. m. 482




    DÜZENLENMESİ



    TMY:nın 532. maddesine göre resmi vasiyetname, sulh hakimi, noter veya yasayla bu yetki verilmiş diğer bir görevli tarafından düzenlenir.
    Uygulamada vasiyetnameler daha çok noterler tarafından düzenlenmektedir.
    Vasiyetnamenin düzenleme şeklinde yapılması (NY.89) ve fotoğraflı olması zorunludur. (NY.yönt. m.93)


    Yasada noterden söz edilmesi, noterlik makamının hedef alınmasındandır. Noter yetkilisi İmza yetkisine sahip yeminli Başkatibin düzenlediği vasiyetname ile yeminli katibin düzenlediği vasiyetname Yargıtay'ca geçerli kabul edilmistir. Nitekim Yargıtay 2.HD. si 20.5.1975 tarihli kararında, "(Önceki) Medeni Kanunun 479. maddesinde, noterden söz edilmesi noterlik makamını amaç tutmaktadır. Bu bakımdan aynı yetkiyi taşıyan noter vekilinin özellikle başkatibin düzenlediği vasiyetname bu yönden geçerlidir." diyerek bu noktayı belirtmiştir. (16)


    Noterler tatil günlerinde ve iş günlerinin tatil saatlerinde vasiyetname düzenleyebilirler. Nedeni işlemde gösterilmeli ve tatilden sonraki ilk numara verilmelidir. (NY. m.52)


    Yine Noterlik Yasasının 83 ncü maddesine göre, işlemin dairede yapılması gecikmeye neden olur veya başka bir zorluk çıkarsa, nedeni işlemde gösterilmek suretiyle daire dışında da işlem yapılabilir. Daire dışında düzenlenen vasiyetnamenin, daire dışına çıkan imzaya yetkili katip tarafından düzenlenmesi ve imzalanması gerekir. Noter tarafından imzalanması işlemi geçersiz kılar. Yargıtay 2.HD. nin 16.11.1970 tarihli kararı bu konuya aittir. "Vasiyetnameyi yeminli noter katibi (K) köye giderek düzenlemiş olduğu halde, vasiyetnamenin altında (K) nın değil, bizzat noterin imzası mevcuttur. Oysa takriri kim almışsa vasiyetnameyi de onun imzalaması gerekir. Bu şekilde işlem yapılmamış olması vasiyetnameyi hukuki değerden yoksun kılar." (17) Zaten Noterlik Yasasının 83 ncü maddesinin son fıkrası ve Adalet Bakanlığının genelgeleri de, daire dışında yapılacak işler için, imza yetkisine sahip katiplerin gönderilebileceğini ve işlemin onlar tarafından imzalanması gerektiğini belirtmektedir.(18)


    Noterlik Yasasının 83 ncü maddesine göre, işlemin dairede yapılması gecikmeye neden olur veya başka bir zorluk çıkarsa, nedeni de açıklanarak vasiyetnamenin daire dışında düzenlenebileceğini yukarıda yazmıştık.


    Vasiyetnamede, işlemin daire dışında düzenlenme nedeninin açıklanmamış olması vasiyetnameyi geçersiz hale getirmez. Noterlik dairesinde düzenlendiği halde, yanlışlıkla dışarıda düzenlenmiş gibi yazılması veya dışarıda düzenlendiği halde Noterlik dairesinde düzenlendiğinin yazılması da vasiyetnameyi geçersiz kılmaz.


    Yasada, düzenleme yeri bakımından bir geçerlilik koşulu yoktur. Medeni Yasada yazılı bulunan şekil eksiklikleri dışında bir nedenle vasiyetname geçersiz sayılamaz. Yargıtay 2.HD.10.11.1977 tarihli kararında bu konuyu dile getirmiştir."1512 sayılı Noterlik Kanununun 83. maddesi gereğine göre Noter, zorunluluk hallerinde sebebini açıklayarak, noterlik dairesi dışında vasiyetname düzenleyebilir. Ne var ki sebebin belirtilmemiş olması vasiyetnameyi geçersiz kılmayacağı gibi, vasiyetname noterlik dairesinde düzenlenmiş iken, yanlışlıkla başka yerde düzenlendiğinin yazılması veya vasiyet edenin bulunduğu yerde düzenlenen vasiyetnamenin noterlikte düzenlendiğine işaret edilmiş bulunması da geçersizlik sebebi değildir.


    Çünkü; MK.nun 480-482 . maddelerinde düzenleme yeri bakımından bir geçerlik şartı öngörülmemiştir. MK.nun bu hükümleri, Noterlik Kanununa göre özel hüküm niteliğinde bulunduğundan, MK.da yazılı şekil eksikliği dışındaki bir sebeple vasiyetname geçersiz sayılamaz"(19)


    Vasiyetnamenin düzenlenmesinde, özel olması nedeniyle Medeni Yasanın vasiyetnameye ilişkin kuralları öncelikle ve önemle uygulanacaktır. Noterlik Yasasının, Medeni Yasaya aykırı olmayan kurallarına uymak da bizlerin görevidir. Noterlik Yasasında bulunan şekle ilişkin kurallara uymamanın yaptırımı, geçersizlik ve iptal edilme değildir. Yani Noterlik Yasasındaki nedenlerle vasiyetname geçersiz hale gelmez. (20)


    Vasiyetnamenin baştan sonuna kadar aynı memur tarafından düzenlenmesi ve onun tarafından gerekli yerlerin imzalanması zorunludur. Vasiyetnameyi düzenleyenin Noter olduğu yazılı olmasına rağmen, imzanın başkatibe ait olduğunun anlaşılması, isim ve imzanın birbirini tutmaması nedeniyle vasiyetname mahkemece geçersiz sayılmıştır. (21) Yargıtay 2.HD. 28.11.199tarihli diğer bir kararında, "Resmi vasiyetname düzenlenmesine iştirak eden kişilerin kimliği önem taşıdığı gibi, kanun bazı işlemlerin de bizzat resmi memur tarafından yapılmasını emretmiştir. Söz konusu kişinin bu işle vazifeli resmi memur olup olmadığı, engelinin (MK.483) bulunup bulunmadığı kimliğinin tereddüt yaratmayacak bir biçimde belli olmasına bağlıdır. Resmi memurun yaptığı işlemler tevsik işlemi olduğu için baştan itibaren aynı memur tarafından yapılması ve son imza işleminin de takriri alan, okuyan ve vasiyetçi ile şahit sözlerini dinleyen, yazdıran memur tarafından yapılması zorunludur..."(22)


    Vasiyetname, başlıklı (antetli) veya başlıksız kağıda yazılabilir. Başlıklı kağıda yazılması zorunlu değildir. Yazılan vasiyetnameye ilişkin bildirimin, vasiyetçi başka yer nüfus kütüğüne kayıtlı olsa bile, noterin bulunduğu yerdeki nüfus müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.(2003/45 sayılı genelge) Yine TNB. nin 1985/56 sayılı genelgesine göre, nüfus idaresine iki nüsha yazı göndermek gerekmektedir. Bildirim yazı ücreti de alınacaktır. (23)


    1976/2ve 1985/57 sayılı genelgelere göre, vasiyetnamede değer göstermek zorunlu değildir. Vasiyetnamede değer varsa, harç ve damga vergisi nisbi olarak bu değer üzerinden alınacaktır. Değer yoksa harcı, 492 sayılı Harçlar Yasasına bağlı (2) sayılı Noter Harçlarının II. Maktu harçlar bölümünün 11. bendine göre, 2008 yılı için 28.90 YTL. maktu harç alınacak, maktu damga vergisi ise alınmayacaktır.



    Değer içermeyen, birden çok kişinin birlikte yaptıkları aynı yevmiye numaralı vasiyetnamede, imza sayısınca harç alınması yanlış olup bir maktu harç alınması gerekir.


    Burada harç için imza sayısı dikkate alınmayıp, bir işlem yapılmasından dolayı yani işlem başına bir maktu harç alınması gerekmektedir, işlemin değer taşıması halinde ise, imza başına değer üzerinden nisbi harç alınmalıdır.(24)


    Vasiyetname yazmamızdan dolayı Noterlik Ücret Tarifesinin 2. maddesine göre düzenleme ücreti alınacaktır. Düzenleme ücreti, yalnız vasiyetname ve vakıf senedi yazılmasından dolayı alınmaktadır. Düzenleme ücreti, noter ücretini karşılamaktadır. Düzenleme ücretinin yanında ayrıca noter ücreti de almak işlem değerli de olsa olanaklı değildir. Vasiyetname gibi yazılması zorunlu olan diğer ölüme bağlı işlemlerin hiçbirisinden düzenleme ücreti alınamaz. Diğer ölüme bağlı işlemlerden, değer taşıyıp taşımamasına göre noter ücreti alınacaktır. (25) Aynı vasiyetname birden fazla kişi tarafından yapılsa da, düzenleme ücreti işlem başına olduğu için bir düzenleme ücreti alınacaktır. Ayrıca harç üzerinden noter ücreti alınmaması gerekir. (26)


    Noterlik Yasasında ve Yönetmeliğinde vasiyetnamenin tescilinden söz edilmediği için tescil edilmeyecek ve tescil ücreti de alınmayacaktır. Noterlik Yasası yönetmeliğinin 49/ son maddesi, noterlerin dairelerinde yapılan vasiyetnameyi, vasiyetçinin soyadına göre tutulacak bir fihrist defterine, işlemin tarih ve numarasını da belirtmek suretiyle yazmamız gerektiğini belirtmektedir.


    Vasiyetnamenin düzenlenmesinden sonra vasiyetçinin, bu işlemi fesih, iptal ve değiştirmesi veya işlemden vazgeçmesi halinde düzenleme ücretinin üçte biri alınacaktır. Hesap edilecek noter ücreti ile düzenleme ücretinden hangisi fazla ise o ücret alınacaktır.(Noterlik ücret tarifesi, 2/son) Bu durum ancak vasiyetnamenin değer taşıması halinde gerçekleşebilir. Değer üzerinden nisbi alınan harcın yüzde otuzu oranında hesaplanacak noter ücretinin, düzenleme ücretinin üçte birini aşması halinde noter ücreti miktarı alınacak, düzenleme ücretinin üçte biri alınmayacaktır. Aksi durumda, sadece düzenleme ücretinin üçte biri alınacaktır.



    TANIKLAR



    Tanıkların durumunu Türk Medeni Yasası 536 ncı maddede "düzenlemeye katılma yasağı" başlığı ile belirlemiştir.


    Vasiyetnamenin düzenlenmesine tanık olarak katılamayacak olan kimseler:


    1. Fiil ehliyeti bulunmayanlar.


    TMY.nın 10 ncu maddesine göre fiil ehliyetine sahip olmak için; ayırt etme gücüne sahip olmak, kısıtlı olmamak ve ergin olmak gerekmektedir.


    Yani, 18 yaşından küçük olanlar, vesayet altında bulunanlar ve ayırtım gücünden yoksun olanlar vasiyetname düzenlenmesine tanık olarak katılamayacaklardır.


    2. Bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetlerinden yasaklılar.


    3. Okur yazar olmayanlar.


    Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 24.2.1993 tarihli kararına göre,"...tanığın okuma yazma bilmediğinin açık seçik, duraksamaya yer vermeyecek biçimde kanıtlanması gerekir...Okur yazar kabul edilmek için okul bitirip diplomalı olmaya da gerek yoktur. "(27)


    4. Vasiyetçinin eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri.


    Bunlar tanık olamadıkları gibi aynı maddeye göre resmi vasiyetnamenin düzenlenmesine memur olarak da katılamazlar.


    Vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memura ve tanıklara, bunların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz. (TMY.536/2)


    Bunlara vasiyetnamede bir kazandırmada bulunulmuş ise, sadece bu kazandırma iptal edilir, işlemin tamamı değil.(TMY.558/3) Eğer vasiyetnamede başkası yararına bir kazandırma yoksa ve tamamen yukarıda yazılı olanlara kazandırma yapılmışsa, dava üzerine vasiyetnamenin tümünün iptaline karar verilir.(28)


    Türkiye Noterler Birliğinin 2002/9 sayılı genelgesine göre, tanıklara tanıklığa engel hallerin neler olduğunu söyledikten sonra tanıkların beyanlarına göre işlem yapmamız ve tanıklığa engel hallerinin bulunmadığı beyanlarının içine "bizlerin TMY.nın 536 ncı maddesinin ve 2 nci fıkralarındaki yasaklı hallerimizin bulunmadığını kabul ve beyan ederiz." cümlesinin de eklenmesi gerekmektedir.


    VASİYETNAME İLE NELER YAPILABİLİR



    Türk Medeni Yasasına göre ölüme bağlı tasarruflar, vasiyetname ve miras sözleşmesi şeklinde olabilirler. Bunların dışında, başka bir ölüme bağlı tasarruf şekline başvurulamaz.


    Vasiyetname ile ya terekedeki mallar üzerinde ölüme bağlı işlemler yapılır yahut da tereke ile doğrudan ilişkisi bulunmayan konularda ölüme bağlı işlemler yapılabilir.


    Doğrudan tereke ile ilişkisi bulunmayan vasiyetname ile aile hukukuna ait bazı işlemler yapılabilir. Vasiyetçinin evlilik dışı çocuğunu tanıması (TMY.295), ölümünden sonra çocuğuna kimin vasi olmasını istediğini bildirmesi gibi.(TMY.415)



    Tereke ile ilgili vasiyetnameler: Mirasçı ataması (TMY.516), belirli mal vasiyetinde bulunma (TMY.517), yedek mirasçı ataması (TMY.520), artmirasçı ataması (TMY.525), vakıf kurma (TMY.526), vasiyetnameden dönme (TMY.542), vasiyeti yerine getirme görevlisini atama (TMY.550-556), mirasçılık-tan çıkarma TMY.510), mirasın paylaşılması için kurallar koyma (TMY.647), koşullar ve yüklemeler gösterme (TMY.515) Sırası ile bunları inceleyelim.


    1. MİRASÇI ATAMASI



    Vasiyetçi, mirasının tamamı veya belli bir oranı için bir veya birden çok kişiyi mirasçı atayabilir. Bir kişinin, mirasın tamamı veya belli bir oranını almasını içeren her tasarruf mirasçı ataması sayılır.(TMY.516)


    Vasiyetçinin vasiyetnamede, terekesinin tamamını veya 1/2, 2/5 gibi bir oranını bir veya birden fazla kişiye bırakması mirasçı atamasıdır. Bir tarlası ve otomobili bulunan vasiyetçinin, tarlasının M hissesini (A) ya bırakması, mirasçı ataması sayılmaz.



    Çünkü; mirasının belli bir oranını değil, belirli bir taşınmazının belli bir oranını vasiyet etmektedir. Bütün malvarlığı bir otomobilden ibaret olan vasiyetçinin, otomobilinin tamamını veya Vz hissesi gibi belli bir oranını (A) ya vasiyet etmesi, mirasçı atamasıdır.


    Yasal bir mirasçı, vasiyetname ile mirasın tamamı veya belli bir oranı için mirasçı atanabilir.


    Mirasçı atanan, gerçek veya tüzel kişi olabilir. Mirasçı atandıklarının kendilerine bildirildiği tarihten itibaren üç ay içinde mirası reddedebilirler.(TMY.606)
    Mirasçı ataması ve belirli mal vasiyeti ayrımının önemi vardır.


    Atanan mirasçı, vasiyetçinin külli halefidir. Vasiyetçinin ölümü ile yasal mirasçılar gibi terekesinde mirasçı olduğu gibi miras ortaklığına da dahil olur.


    Tereke bütün olarak aktifi ve pasifi ile mirasçıya geçer. Mirasçı atanan, vasiyetçinin borçlarından dolayı hem tereke malları hem de kendi kişisel malları ile sorumludur. Vasiyetçinin ölümü ile, mirasçı atanan kişi, terekedeki mallar üzerinde kendiliğinden ve doğrudan doğruya mülkiyet hakkını kazanır. (TMY.599)


    Atanan mirasçının, vasiyetçiden önce ölümü halinde, aksine bir açıklama yoksa vasiyetname kendiliğinden ortadan kalkar.(TMY.548) Vasiyetçi vasiyetnamede, mirasçı atadığı (A) nın kendisinden önce ölümü halinde (B) yi mirasçı atadığını bildirebilir. Bu yedek mirasçı atamasıdır. (TMY.520)



    2. BELİRLİ MAL VASİYETİ



    Vasiyetname ile en çok yapılan işlemdir. TMY.nın 517 nci maddesinde düzenlenmiştir. Yasa, "belirli mal bırakma" terimini kullanmaktadır. Öğretide ise, "muayyen mal vasiyeti, mal vasiyeti, vasiyet" gibi terimler kullanılmaktadır.


    Vasiyetçi, mirasçı atamaksızın, belirli bir mal bırakarak kazandırmada bulunmaktadır.
    Belirli mal vasiyetinin konusu, genellikle parasal değeri bulunan malvarlığıdır.


    Belirli bir miktar para, alacak hakkı, irat ve intifa ' hakkı da olabilir. Parasal değeri bulunmayan hatıra defteri veya fotoğraf da olabilir.


    Noter olarak, intifa hakkı, oturma hakkı, inşaat hakkı ve kaynak hakkını sağlararası bir işlem olarak yapma yetkimiz bulunmamakla beraber, miras sözleşmesi veya vasiyetname olarak yapmamız olanaklıdır.(29)


    Belirli mal vasiyeti ile vasiyetçi, belirli malvarlığı değerini alacak hakkı niteliğinde bir veya birkaç kişiye bırakmaktadır. Belirli mal vasiyetini vasiyetçi, birden çok kişiye de yapabilir. Vasiyetçi, paylarını belirlememişse eşit paylarla vasiyet ettiği kabul edilir. Vasiyetçi, payları da belirleyebilir.


    Yararlarına mal vasiyet edilenler gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmamakla beraber bir hedefe yönelen insan topluluğu da olabilir.(30)


    Belirli mal vasiyetinde, vasiyetnamede, malın belli olması veya hiç olmazsa belli edilebilir olması gerekir. Örneğin; vasiyetnamede, "Çanakkale ili Ayvacık ilçesindeki taşınmazımı (A) ya vasiyet ediyorum. "Veya" Ankara ili Çankaya ilçesi Emek mahallesi. 10 ncu cadde Saruhan apartmanı A Blok No.78 kat.6, daire 17 adresinde bulunan dairemi (B) ye vasiyet ediyorum" denmişse vasiyetçinin Ayvacık'ta başka taşınmazı bulunmadığı vasiyetnameyi açan mahkemece tapu araştırması yaptırılarak açıklığa kavuşturulabilir.


    Belli bir adres gösterilmişse, o adresteki taşınmazın pafta, ada ve parsel numarası Kadastro Müdürlüğünce belirlendikten sonra vasiyetname yerine getirilebilir.


    Bu netleştirme mahkemece yapılmamışsa, Tapu Sicil Müdürlüğü de Kadastro Müdürlüğünden bilgi alarak yapabilir.


    Elbirliği mülkiyetinde paydaşlardan birisi de payını vasiyet edebilir.(31)


    Henüz kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmamış taşınmazın belli bir dairesinin vasiyeti olanaklı görülmektedir. Yeter ki kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulabilsin.(32)


    Atanan mirasçının aksine, kendisine belirli mal vasiyet edilen kimse, vasiyetçinin ölümü ile kendiliğinden mal kazanamaz, ancak alacak ve talep hakkı kazanır. Malın kendisine verilmesini, kişisel bir hak olarak mirasçılardan isteyebilir. Yine atanan mirasçının aksine tereke borçlarından, sadece terekeden eline geçen değerle sınırlı olarak sorumludur. Kendisi bir cüzi haleftir, hakkı; bir alacak hakkından ibaret, kişisel bir haktır. (TMY.600/1)


    Yararına belirli mal vasiyet edilen kişi, vasiyeti reddetmek hakkına sahiptir.(TMY.616)
    Vasiyet edilen belirli mal, vasiyetçinin ölümü tarihinde terekede bulunmazsa, vasiyetnameden aksi anlaşılmadıkça mirasçılar borçtan kurtulurlar.(TMY.517/son) Fakat vasiyetçi, mal bulunmadığı taktirde yerine getirilmesini vasiyetnamede koşul olarak koyabilir.


    Belirli mal vasiyetlerinde, vasiyetname, vasiyetçinin yerleşim yeri Sulh Hakimi tarafından açılmadan (TMY.596), doğrudan doğruya Tapu Sicil Müdürlüğüne götürülerek tapuda intikal sağlanamaz. Her nasılsa intikal yapılmış ise, her zaman iptali istenebilir.(33)


    Kendisine belirli mal bırakılan kişi vasiyet-çiden önce ölürse, aksi vasiyetnameden anlaşılmadıkça vasiyet olunan mal terekeye döner, vasiyetname kendiliğinden ortadan kalkar. (TMY.548)


    Ancak vasiyetçi, vasiyet edilenin kendisinden önce ölümü halinde, vasiyet ettiği malın vasiyet edilenin mirasçılarına kalacağını açıklayabilir. Bu yedek mirasçılıktır.


    3. YEDEK MİRASÇI ATAMASI


    Gerek belirli mal bırakmada ve gerekse atanan mirasçı yerine geçmek üzere yedek mirasçı atanabilir. (TMY.520)


    Vasiyetçi, atadığı mirasçının veya yararına belirli mal vasiyet ettiği kişinin, kendisinden önce ölmesi, mirası reddetmesi veya mirastan yoksunluk gibi nedenlerle mirasa hak kazanamaması halinde yerine geçmek üzere bir veya birkaç kişiyi gösterebilir, işte bu yedek mirasçıdır. Önceki Medeni Yasa buna alelade ikame diyordu. Yedek mirasçı atamada bir sınır sayısı yoktur. Örneğin;


    plakalı vasıtamı (A) ya vasiyet ediyorum. (A) benden önce ölürse vasıtam (B) ye verilsin. (B) de ölmüş olursa (C) ye verilsin..." şeklinde uzayabilir.
    4. ARTMİRASCI ATAMASI


    Vasiyetçi, vasiyetname ile atadığı mirasçı veya yararına mal vasiyet ettiği kişiyi, mirası veya vasiyet olunan malı bir üçüncü kişiye devir etmekle yükümlü kılabilir.
    Yasa, atanan mirasçı veya yararına mal vasiyet edilene "ÖNMİRASCI", bunun devir edeceği kimseye de "ARTMİRASCI" demektedir. Önceki Medeni Yasa bunu fevkalade ikame ismiyle tanımlamıştı.


    Artmirasçılık TMY.nın 521-525 nci maddelerinde düzenlenmiştir.


    Artmirasçı önmirasçının değil, vasiyetçinin mirasçısıdır.


    Yedek mirasçılığın aksine, artmirasçının artmirasçısına yasamız izin vermemiştir. Vasiyetçi tarafından atanan veya belirli mal vasiyet edilen önmirasçıya yüklenen artmi-rasçıya devretme yükümlülüğü artmirasçı-ya yüklenemez. Yani, artmirasçıdan artmi-rasçıya mirasın geçmesi olanaklı değildir.


    (TMY.521/2) Miras ancak iki kez geçebilir. Miras önmirasçıya, bundan da artmirasçı-ya geçebilir. Devam ederek silsile şeklinde başkalarına geçemez. TMY.nın 521/2 nci maddesi buna bir ayrık getirmiştir. Vasiyetnamede mirasın artmirasçıya geçişi için bir süre konmuş olup da bu süre dolmadan önmirasçı ölürse, teminat vermek koşuluyla miras önmirasçının mirasçılarına geçer, süre dolunca da artmirasçıya geçer.
    Önmirasçıdan sonra gelecek olan artmirasçı birden fazla kişi de olabilir, bunlar ortak mirasçıdırlar.(34)



    Artmirasçılık, hem mirasçı atamasında hem de belirli mal vasiyetinde uygulanabilir. (TMY.521/son)


    Yedek mirasçı atamada mirasçı mirası hiç alamamakta idi. Artmirasçılıkta ise, önmirasçı mirası alacak ve bir süre sonra bu miras vasiyetçinin gösterdiği başka birisine geçecektir.
    Vasiyetçi vasiyetnamede, mirasın veya belirli malın artmirasçıya geçiş anını belirtmemişse, önmirasçının ölümüyle geçer. (TMY.522/1) Örneğin; vasiyetçi, ön mirasçı olarak gösterdiği eşi (E)nin ölümünden sonra mirasının yeğeni (A) ya verilmesini isteyebilir. (E) nin ölümünden sonra, artmirasçı (A) ya geçecek olan (E) nin saklı payı dışındaki vasiyetçinin terekesidir.(35) Mirasın önmirasçıdan artmirasçıya geçmesi bir koşula veya bir süreye de bağlanabilir. Örneğin; bir torununun dünyaya gelmesi halinde veya 29 Ekim 2023 tarihinde ya da ölümünden on yıl sonra mirasın gösterdiği artmirasçıya geçmesini isteyebilir.


    Mirasın veya belirli malın artmirasçıya geçme anından önce artmirasçı ölmüş olursa, miras önmirasçıda kalır. Fakat vasiyetçi vasiyetnamede bunun aksini isteyebilir. (TMY.525/2) Örneğin; vasiyetçi, artmirasçım önmirasçımdan önce ölürse mirasım, artmi-rasçımın mirasçılarına geçsin diyebilir.(36)


    Mirasın artmirasçıya geçmesine herhangi bir nedenle olanak kalmadığı anda miras önmirasçıya, önmirasçı da ölmüşse bunun mirasçılarına kesin olarak kalır.(TMY.522/3)
    Önmirasçı, vasiyetçiden önce ölmüş ise veya mirası reddetmiş ya da mirastan yoksun kalmışsa miras, artmirasçıya geçer.(37)


    Vasiyetçi, vasiyetnamenin yapıldığı anda hayatta bulunmayan bir kişiyi de artmirasçı olarak atayabilir. Önemli olan artmirasçının vasiyetnamede aksi belirtilmemişse, önmirasçının ölümü anında hayatta olması veya hiç olmazsa cenin durumunda bulunmasıdır. Cenin sonradan sağ doğmak koşuluyla, artmirasçı sıtatı ile mirası kazanır.(TMY.583)


    Önmirasçıya geçen mirasın Sulh Mahkemesince defteri tutulur.(TMY.523/1) Bu emredici bir kuraldır. Vasiyetçi vasiyetnamede önmirasçıyı bu yükümlülükten kurtaramaz. Sulh Mahkemesi bir istem olmadan kendiliğinden defter tutacaktır.


    Vasiyetçi aksini istememişse, önmirasçı güvence vermekle yükümlüdür. Taşınmazlarda bu güvence, yeterli görüldüğü taktirde, mirası geçirme yükümlülüğünün tapu kütüğüne şerh verilmesiyle de sağlanabilir. (TMY.523/2) Önmirasçı güvence göstermez veya artmirasçının haklarını tehlikeye düşürürse, mirasın resmen tasfiyesine karar verilir.(TMY.523/son)


    Vasiyetçi vasiyetnamede önmirasçı atama-mışsa, yasal mirasçılar önmirasçı sayılır. (TMY.583/son)
    Önmirasçı dilerse mirası reddedebilir. (TMY.605,606)
    7. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ



    Vasiyetçi vasiyetnamesinde, bir veya birden fazla vasiyeti yerine getirme görevlisi atayabilir. (TMY.500/1) Atama yetkisi yalnız vasiyetçiye aittir. Vasiyeti yerine getirme görevlisi bir gerçek kişi veya tüzel kişi olabilir.(41) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin, göreve başladığı zaman fiil ehliyetine sahip olması gerekir. (TMY.550/2) Sulh hakimi tarafından bu görevin kendisine bildirilmesinden itibaren onbeş gün içinde görevi kabul etmediğini bildirmezse görevi kabul etmiş sayılır. Görevi karşılığında ücret isteyebilir. (TMY.550/3-4)


    Vasiyeti yerine getirme görevlisi, tereke mallarını yönetme yetkisine sahip olup, terekenin alacaklarını tahsil eder, borçlarını öder, mal vasiyetini yerine getirir, tereke ile ilgili ' dava ve takiplerde miras ortaklığını temsil eder.(TMY.552)
    Vasiyeti yerine getirme görevlisi ile ilgili kurallar TMY.nın 550-556 ncı maddelerinde düzenlenmiştir.



    8. MİRAŞÇILIKTAN ÇIKARMA




    Ailedeki ilgi ve sıcaklığı koruyan ve kuvvetlendiren mirasçılıktan çıkarma, yalnız saklı paylı mirasçılar için başvurulan bir yoldur. Saklı payı bulunmayan bir mirasçı için bu yola başvurmaya gerek yoktur. Vasiyetçi saklı pay dışında kalan serbest kısımda dilediği gibi işlem yapabilir. Örneğin; vasiyetçinin, yeğenini veya amcasını mirasçılıktan çıkarmasına gerek yoktur. Bunların zaten saklı payları bulunmamaktadır.


    Evlatlık ve evlatlığın altsoyu kan hısımı gibi evlat edinene mirasçı olduğundan (TMY.500), saklı pay sahibi olması nedeniyle mirasçılıktan çıkarılabilir.


    Mirasçılıktan çıkarma, ölüme bağlı tasarrufla yapılır.(TMY.510). Başka türlü yapılamaz.
    Vasiyetçi dilerse, saklı payın tamamı veya bir kısmı için mirasçılıktan çıkarabilir.


    Mirasçılıktan çıkarma nedenlerinde vasiyet-çinin de kusuru varsa, mirasçı ile aynı derecede veya daha fazla kusurlu ise, mirasçılıktan çıkarma nedeni gerçekleşmiş sayılamaz. Mirasçılıktan çıkarma kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğundan mirasçıya geçmez, vasiyetçi tarafından kullanılmalıdır.


    Vasiyetnamede mirasçılıktan çıkarma nedeni belirtilmelidir. (TMY.512/1) Mirasçılıktan çıkarma nedeni açık olmalı, belirli bir eyleme, davranışa veya işleme dayanmalıdır. "Aile yükümlülüklerini yerine getirmedi", "Ailesine bağlı değildi", "Hakaret ve küfür etti", "Dövdü", "bana ilgi göstermedi", "mirasçılıktan çıkardım" gibi genel ifadeler yeterli değildir. SOMUT OLAYLAR anlatılmalıdır. Vasiyetçi, saklı paylı mirasçısını niçin mirasçılıktan çıkardığını bildirmek zorundadır.
    Mirasçılıktan çıkarma ile mirasçının mirasçılık sıfatı sona erer. Tamamen çıkarılmışsa
    mirastan pay alamayacağı gibi tenkis davası da açamaz.(TMY.511/1) Kısmen çıkarılmışsa, çıkarma dışında kalan pay oranında mirasçı sıfatı devam eder.
    Mirasçılıktan çıkarma kişiseldir.(42)


    Miras bırakan, başka türlü işlem yapmamışsa, mirasçılıktan çıkarılanın miras payı, kendisi miras bırakandan önce ölmüş gibi varsa kendi altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılanın altsoyu, o kimsenin (yani mirasçılıktan çıkarılanın) MİRAS PAYININ TAMAMINI DEĞİL ancak saklı payını isteyebilir.(TMY.511/son)


    Çıkarılan mirasçının altsoyu yoksa; Vasiyetçi, çıkarılan mirasçının saklı payı üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilir. Bir tasarrufta bulunmamış ise çıkarılan mirasçının miras payı diğer mirasçılar arasında pay edilir. (TMY.511/2)


    TMY.nın 510 ncu maddesi mirasçılıktan çıkarmak için iki neden göstermiştir.


    1-Mirasçının miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemesi.


    Ağır suçtan dolayı mirasçının ceza alması gerekmediği gibi, koğuşturma yapılmamış olması, aftan, ertelemeden yararlanması, şikayetten vazgeçilmesi veya şikayet yoluna başvurulmaması, zaman aşımına uğraması, eylemin mirasçılıktan çıkarma nedeni oluşturmasına engel teşkil etmez. Suçun ağırlığı ceza hukukuna göre değil, aile hukukuna göre, aile bağlarına olan etkisine göre belirlenir.
    Suçun vasiyetçiye veya yakınlarına karşı işlenmesi gerekir. Yakınları kavramı aile kavramından daha geniştir. Aile kavramını kapsadığı gibi vasiyetçinin kuvvetli sevgi ve bağlılık gösterdiği yakın dostları, evde çalışanlar, öğretmeni ve öğrencisi gibi sevinç ve kederini paylaştığı kişiler de olabilir.
    Ağır bir suçun, ceza hukukundaki anlamda olmadığı, kanıtlı ve kanıtsız suçlama, kötü davranışta ve soruşturma yapacak makamlara asılsız şikayette bulunma, şükran borcuna aykırı düşen tutum içine girme ve sürdürme, onur ve gurur kırıcı, küçük düşürücü söz ve davranışta bulunma gibi hukuka, toplumun ve bireylerin objektif ahlak ölçülerine ve geleneklerine ters düşen benzeri olgu ve eylemler olabileceği belirtilmiştir. (43)


    Mirasçının suçu işlediği anda ayırt etme gücüne sahip bulunması gerekir. Küçükler mirasçılıktan çıkarılamazlar. Ancak, ayırt etme gücüne sahip küçükler ve isteğiyle kısıtlananlar mirasçılıktan çıkarılabilir.


    2-Mirasçının, miras bırakan veya miras bırakanın aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi.
    Mirasçının, vasiyetçi veya vasiyetçinin aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlerini önemli ölçüde yerine getirmeme eylemi, objektif olarak aile bağlarını koparacak nitelikte olmalı ve aile bağlarını da koparmalıdır. Aile kavramı, yakın kavramına göre daha dar anlam taşır. Aileden maksat; eş, alt ve üstsoy, kardeşler ve birlikte yaşayan yakın kan ve kayın ilişkisi olan kişilerdir.


    Yargıtay; mirasçıların huzurevinde bulunan annelerini uzun süre aramamalarını, ziyaret etmemelerini, eşlerden birinin zina yaparak aile birliğine sadakatsizliğini, kötü yaşantısı ile eşi ve çocuklarının bakım ve geçimini ihmal etmesini, ahlaksızca yaşam sürerek aile isim ve onurunu lekelemesini, "sen kiliseye git", "gebermedi gitti", "haram yediğini", "genel ev işlettiğini","işyerinde fuhuş yaptırdığım'Vb. söylemenin, kasıtlı olarak babasına çarpmayı, babasını dövmeyi, gereği yokken miras bırakanının tıbben gözlem altına alınmasını istemenin, evlatlığın evlat edinenin parasını çalmasını mirasçılıktan çıkarma nedeni kabul etmiştir. (45)
    isviçre Federal mahkemesi de, mirasçının mirasbırakana


  • bana yazılmış bi vasiyetname örneği lazım paylaşabilecek arkadaş var mı ? bide vasiyete saklı pay yazılabilir mi?


    Merhaba meslektaşım.


    Kısaca edebiyatından bir örnek yazayım..


    Her fani gibi ecelim geldiğinde bende ahireti aleme intikal edeceğim. Sevgili eşim, sevgili çocuklarım, Bu vasiyetnamem okunduğu anda ben aranızda olmayacağım, Hakkınızı helal edin, benden yana da helali hoş olsun. Son istek ve arzularımı ihtiva eden bir vasiyetimdir.Şöyle ki; ..... ili,...... ilçesi,...... mahallesinde kain ve tapunun ... ada, .... parsel de kayıtlı bahçeli evimin tamamını biricik eşim........ya, (hudutları ve parselleri yazılacak yine.... parsel nolu elma bahçemin tamamını oğlum A ya, ...... parselde kayıtlı ikinci katta bulunan 4 bağımsız bölüm nolu dairemin tamamını kızım... B ile damadım C ye eşit hisselerle, Terk ve vasiyet ediyorum. Bu vasiyetimi hiç bir şiddet, hile, cebir, baskı, ve ikrah altında kalmadan kendi serbest ve hür irademle yerine getiriyorum. Vasiyeti tenfiz memuru olarakta zamanın Sulh Hukuk hakiminin atayacağı kişiyi tayin ediyorum. Ölümümden sonra yapılması gereken dini vecibeleride tam ve eksizsiz olarak yerine getirmenizi, hiç bir şekilde birbirinizi üzmemenizi, evlatlarım ayrıca ; anneninizinde her türlü ihtiyaçlanırının karşılanması için annenizi yalnız bırakmamanızı da vasiyet ediyorum. diyerek sözlerini bitirdi..



    Bildiğimiz gibi Diğer yazışma kuralları Noterlik kanunu hükümleri ve ilgili genelgelere göre yerine getirilecektir.

  • İçinde İntifa hakkını içeren bir vasiyetname örneğide sunmak istedim.


    Sahibi bulunduğum (ili, ilçesi yazılacak) parselde kayıtlı. 1.katta 4 bağımsız bölüm nolu dairemin tamamını tüm müştemilatı ve kuru mülkiyet hakkını evlatlarım A,B,C'ye eşit hisselerle vasiyet ediyorum. Ayrıca yine işbu dairemin intifa hakkını, başka bir deyişle eşimin ölünceye kadar bedelsiz olarak kullanma (oturma) hakkını eşim.........e bıraktığımı vasiyet ediyorum.İşbu vasiyetimi hiçbir baskı, şiddet, hile ikrah ve cebir altında kalmadan kendi serbest ve hür irademle yerine getiriyorum.diyerek sözlerini bitirdi. (biraz daha vasiyet edenin arzuları yazılabilir)


    İntifa (oturma) hakkını içeren vasiyetnameler yalnızca konutlar için yapılır. işyeri bağ,bahçe,tarla için olamaz ve yapılamaz.