Hukuki Danışmanlık — 176 TÜRKİYE
NOTERLER
BİRLİĞİ
Ankara, 20.05.2015
GAZİANTEP NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
İlgi:
11.05.2015 tarihli ve 2015/260 sayılı yazınız.
İlgi yazınızla istenilen bilgi aşağıya çıkarılmıştır.
I- Mahkemelerin evrak asıllarını istemeleri:
TÜRKİYE
NOTERLER
BİRLİĞİ
Ankara, 20.05.2015
A) Yargı çevresi dışındaki mahkemelerin evrak asıllarını istemeleri:
2005/30 sayılı genelgemizde ve 2011/87 sayılı genel yazımız ekinde yer alan Hâkim-ler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Sekreterliği tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına
gönderilen 07.07.2011 tarihli ve 142/20540 sayılı duyuruda açıklandığı üzere; mahkemeler
tarafından yargı çevreleri dışında bulunan noterliklere doğrudan yazı yazılarak evrak aslı-
nın istenmesi hukuken mümkün bulunmayıp, bu gibi durumlarda Noterlik Kanununun 55'inci maddesine uygun olarak;
a) İşlem aslının bulunduğu yer noterlik dairesinin yargı alanı içindeki hukuk hâkimliği-
ne, davayı gören mahkeme tarafından talimat yazılarak istinabe yoluyla noterlikteki evrak
aslının istenmesi; masrafın da gönderilmesi,
b) Talimat yazılan hukuk mahkemesince, ilgili noterliğe yazı yazılarak işlem aslının
istenmesi, işlem aslı geldiğinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 217'nci mad-desi hükmü doğrultusunda evrakın suretinin çıkartılıp aslına uygun olduğu bizzat hâkim tara-
fından onaylandıktan sonra, evrak aslının talepte bulunan mahkemeye gönderilmesi, onaylı suretinin de aslının yerinde saklanmak üzere notere verilmesi gerekmektedir.
B) Yargı çevresi içindeki mahkemelerin evrak asıllarını istemeleri:
Yargı çevresi içindeki mahkemelerin noterliklere başvurarak evrak asıllarını istemeleri halinde, noterlikçe bu yazı örneği ve evrak aslı ile asliye hukuk hâkimliğine başvurulması, asliye hukuk hâkimliğince de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 217'nci maddesi hükmü doğrultusunda evcakın suretinin çıkartılıp aslına uygun olduğu bizzat hâkim tarafından onaylandıktan sonra, evrâk aslının talepte bulunan mahkemeye gönderilmesi, onaylı sureti-nin de aslının yerinde saklanmak üzere notere verilmesi, mevcutsa giderlerin de mahkeme-ce gönderilmesi icap etmektedir.
2- Cumhurivet savcılıklarınca evrak asıllarının istenmesi:
1991/51 sayılı genelgede de açıklandığı üzere, Noterlik Kanununun 55'inci maddesi hükmü gereğince, noterlik işlem evrakı asıllarının Cumhuriyet savcılıkları tarafından istenme-
si halinde mahkeme kararı olmaksızın noterlik evrak defter ve asıllarının noterlik dairesi dışına çıkarılmasına yasal imkân bulunmamaktadır. Ceza Muhakemesi Kanununun 162. maddesinde "Cumhuriyet savcısı, ancak hâkim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma
işlemine gerek görürse, istemlerini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hâkimine bildirir. Sulh ceza hâkimi istenilen işlem hakkında, kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve gereğini yerine getirir." hükmü mevcuttur. Bu nedenle Cumhuriyet savcılıklarınca
evrak aslı istenmekte ise bağlı bulundukları yer sulh ceza mahkemesinden bu hususta karar alınması zorunludur. Bu kararın alınmasından sonra;
a) Yargı çevresi içindeki Cumhuriyet savcılarının bu kararla noterliğe başvurmaları-
b) Yargı çevresi dışındaki Cumhuriyet savcılarının ise aynı şekilde noterin bulun-
düğü yerdeki hukuk hâkimliğine talimat yazılarak istinabe yoluyla noterlikteki evrak aslını istenmeleri.
c) Her iki halde de, yukarıda mahkemeler kısmında açıklandığı üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 217'nci maddesi hükmü uyarınca örneğin, asliye hukuk mahkemesi tarafından onaylanması ve aslının yerinde saklanmak üzere notere verilmesi, aslının da talepte bulunan Cumhuriyet savcılığına gönderilmesi, gerekmektedir.
3- Cumhurivet savcılıklarınca istenilecek örneklerin ücretsiz olarak verileceği:
Noterlik Kanununun 55inci maddesinin son fıkrası "Soruşturma yetkisi bulunan kişi-lerle Cumhuriyet savcılarının isteyecekleri örnekler noterlik ücretine tabi değildir” hükmünü içerdiğinden, bu nitelikli örneklerden herhangi bir ücret alınmamaktadır.
4- Mahkemelerce istenilen örneklerden alınacak qiderler:
Mahkemelerce istenilen örneklerden,
HARC: 492 sayılı Harçlar Kanununun 39 uncu maddesi 'Kamu hukuku ile ilgili işlerde yetkili makamların isteyecekleri suretlerden harç alınmaz” hükmünü içerdiğinden harç alın-maması,
DAMGA VERGİSİ: 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa (2) sayılı tablonun l-A/2 maddesi gereğince "Kişilerin işlemleri ile ilgili olarak resmi dairelerce görülecek lüzum üzeri-ne yazılacak şerhler veya çıkarılacak suret,' özet ve tercümeler” damga vergisinden istisna edildiğinden damga vergisi alınmaması,
DEĞERLİ KÂĞIT BEDELİ' 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanununda herhangi bir bağı-şıklık hükmü bulunmaması nedeniyle değerli kâğıt bedelinin tahsil edilmesi,
KATMA DEĞER VERGİSİ: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda da herhangi bir bağışıklık hükmü bulunmaması nedeniyle katma değer vergisinin de alınması, gerekmektedir.
NOTERLİK UCRET TARİFESİNDE YER ALAN ÜCRETLER:
Noterlik işlemlerine ilişkin ücretler her yıl Adalet Bakanlığınca onaylanan Noterlik ücret Tarifesine göre alınmaktadır. Ancak, Noterlik Kanununun 55inci maddesinde bu ücretlerle ilgili olarak özel bir düzenleme yapılmış ve bu maddenin ilk fıkrasında belirtilenler dışında diğer resmi dairelere (aynı kapsamda bulunan mahkemelere) verilecek örneklerden yalnızca
yazı ücretinin alınacağı hüküm altına alınmıştır. Bu sebeple, mahkemelerin isteyecekleri örneklerden yazı ücreti dışında Noterlik Ücret Tarifesinde belirtilen diğer ücretlerin
alınmaması icap etmektedir.
YOL VE POSTA GİDERLERİ'
Yazı ücreti dışında Noterlik Ücret Tarifesinde belirtilen diğer ücretlerin alınmamasına karşılık, evrakın memur vasıtasıyla götürülmesi veya posta yolu ile gönderilmesi hallerinde yol veya posta giderleri alınacaktır.
Bilgilerinize sunarım
Ayhan Tosun
Genel Sekreter
*alıntı**
