SAHTE PASAPORT VİZE VE KİMLİK
TANIMI:Kısmen veya tamamen üzerinde değişiklik yaparak kazanılmamış bir hakkı kazanmış göstermek veya bir suçu örtmek, kimliğini gizlemek amacı ile belgelerde yapılan sahteciliktir.
Belge Sahteciliği Yöntemleri:
Belge Sahteciliği Yöntemleri 4 ana başlık altında incelenebilir.
1- Silme Yöntemi: Resmi evrak üzerinde bulunması istenmeyen yazı ve rakamların mekanik silme (Lastik Silgi, Jilet ve Çakı ucu ile yapılan silme) veya kimyasal silme (Kimyasal sıvılar kullanarak yapılan silme) işlemleri ile silinerek yerine amaca uygun bilginin yazılmasıdır.
2- Karalama Yöntemi: Resmi evrakta yer alması istenilmeyen bilginin okunamayacak derecede mürekkepli kalem veya değişik yöntemler ile karalama işlemi.
3- Sürşarj Yöntemi: Belge üzerinde bulunan harf ve rakamların başka harf ve rakamlara çevrilmesi işlemidir. (Örneğin; 3 rakamının 8 yapılması.)
4-Belgenin Baştan Sahte İmal Edilmesi: Belgesi üzerine istenilen bilgilerin eklenerek gerçeğe aykırı bir hak elde etme işlemidir.
Resmi ve Özel Belgede Sahtecilik suçu bir başka suçun işlenmesine zemin hazırlamak, işlenen suçun delillerini yok etmek ve kimliğini saklamak amaçlı olarak yapılmaktadır. Sahtesi yapılan resmi belgelerin çoğu kıymetli evrak kapsamında olduğundan devletin maddi kaybı da söz konusu olmaktadır.
TCK MADDE 202,204,207de suç açıkça ifade edilmektedir.
SAHTE PASAPORT VİZE VE KİMLİK ŞEBEKELERİ TARAFINDAN VATANDAŞLARIMIZIN MAĞDUR DURUMA DÜŞMEMELERİ İÇİN YAPMASI GEREKEN İŞLEMLER ;
Vatandaşlarımızın yurtdışına iş bulabilmek ve çalışabilmek vaadi ile işçi simsarları, sahte pasaport ve vize şebekeleri tarafından kandırılarak kendilerine pasaport ve vize temin ederek dolandırıldıkları,yurtdışına gitmek isteyen vatandaşlarımızın şebeke tarafından yurtdışına gönderilebilmeleri için 5-7 Bin EURO ile anlaştıkları,kendilerine pasaport şebekeleri tarafından temin edilen üzerlerinde kendi resimleri bulunan , kimlik bilgileri başka şahıslara ait olan pasaport ve kimlik ile Hava ve Kara Hudut kapısından çıkış yapmak isterken , beyan etmiş oldukları pasaport ve kimliklerin çalıntı,veya zayi olduğu tespit edildiği,veya pasaportlarda bulunan vizelerin sahte olduğu görevlilerce tespit edilmesi üzerine haklarında yasal işlem yapıldığı,ayrıca vize şebekeleri tarafından konsolosluklardan orijinal vize alabileceklerini vaat ederek fotokopi vize temin etmek sureti ile dolandırdıkları,ve mağdur duruma düşürüldükleri, bu durum karşısında vatandaşlarımızın mağdur duruma düşmemek için pasaport ve vize şebekelerine kanmamaları,pasaport ve vize almak isteyen vatandaşlarımızın,bizzat kendileri pasaport Şubelerine müracaat ederek kendi pasaportlarını kendilerinin almaları,almış oldukları pasaportları ile vize talebinde bulunmak için Konsolosluklara bizzat kendilerinin başvuruda bulunmaları,konsolosluk civarında bulunan vize şebekelerine kanmamaları, şüphelendikleri şahısların kimlik,adres,telefon varsa oto plakalarının temin edebilmeleri halinde,en yakın polis merkezine veya 155 polis imdat telefonunu arayarak ihbar ve şikayette bulunmaları gerekmektedir.
RESMİ EVRAKTA SAHTECİLİK
TCK MADDE 199,202,204de suç açıkça ifade edilmektedir.
EVRAKTA SAHTECİLİK KONUSU İLE İLGİLİ BİR OLAYLA KARŞILAŞAN VATANDAŞLARIN YAPMASI GEREKEN İŞLEMLER NELERDİR?
Genel itibarı ile remi evrak sahteciliği ve özel evrak sahteciliği bu suçun konusunu oluşturur. Resmi evraklarda en sık rastlanılan sahtecilik olayı, vergi alındı makbuzları, trafik işlemlerinde kullanılan belgeler, Noter işlem belgeleri, her türlü kimlik, Diploma, v.b. sahteciliğidir.
Özel evraklarda ise en çok karşılaşılan,fiş-fatura,piyango biletleri v.b.,senet ve çek, sahteciliğidir.Bazı özel evrak kabilinden belgelerin sahtesi,resmi işlemler için, sahte resmi belgelerle kullanılarak sahtecilik suçu işlenebilir.(örneğin kaçak yollarla yurda sokulan araçların tescil işlemleri yapılırken,sahte araç faturası,sahte kimlik ve sahte gümrük alındı belgesi(makbuzu),sahte Şahadetname kullanılarak başvurulması gibi).
Bu evraklar iğfal kabiliyetleri sayesinde işleme konur.Vatandaşlar ve resmi görevliler ancak bilgi,dikkat ,tecrübe ve ilgili kurumdan alınacak teyit sayesinde belgelerin sahteliğini anlayabilirler.Bir belgenin sahteliğinin anlaşılmadan işleme konmasına, hukuk dilinde iğfal kabiliyeti denir.Türk Ceza Kanununa göre, sahte olduğu bilinmeden ele geçen ve kullanılan belgeden dolayı bu belgeyi kullanan şahsın ceza sorumluluğu yoktur denmektedir;ancak bu işlemlerin yapılması hem ülke menfaatine zararlı olacağı gibi ,hem de vatandaşlarımız için sonradan birikmiş vergi borcu,önceki işlemlerin yasal olmayan yollardan yapılması sebebi ile araç ve mülklerine el konması şeklinde sıkıntı ve sorunlara yol açmaktadır.Bu bağlamda , vatandaşlarımızın bir sahtecilik olayının farkına varabilmeleri veya sahtecilik sebebi ile mağdur duruma düşmemeleri için önleyici bir takım bazı temel konulardan bahsedilecektir.
Evraklar üzerinde;
1.Silinti ,kazıntı yapılarak,
2.Sürsarj yöntemi ile(3’ün 8’e dönüştürülmesi,gibi)
3.Yasal olmayan yollardan elde edilen boş resmi veya özel belgenin Elyazısı veya elektronik ortamda gayriyasal tanzimi,
4.Belgenin tamamen ,matbu,bilgisayar programları,veya el ile sahte olarak imali ve tanzimi,ve benzeri çeşit yöntemlerle iğfal kabiliyeti bulunabilecek belgeler düzenlenir.
Yine düzenlenen bu sahte belgelerle yapılmış resmi işlemlerden elde edilen yasal belgeler (sahte belgelerle yapılmış vize müracaatı ile alınmış giriş vizesi, sahte belgelerle başvurularak alınmış araç trafik tescil belgeleri,kimlik,diploma v.b.); el değiştirerek en son, gayet yasal yollarla bu belgeleri temin eden kişinin ,önceki işlem belgelerinin sahte olması anlaşıldığında , bu gerçek resmi belgenin yasallığını yitirmesi sebebi ile mağdur duruma düşmesine sebebiyet verir.
Vatandaşlarımız, sahtecilik konusunda mağdur olmamaları ve karşılaştıkları sahtecilik olayı karşısında yapmaları gerekenlerle ilgili şu bilgileri dikkate almalıdırlar;
Dikkat ,bir sahte belgenin yanıltma kabiliyetine karşı en büyük silah sayılabilir,
Özellikle trafik işlemleri,vergi yatırımı,muhasebe vb. konularda vatandaşlarımız,firma sahipleri, bu işlemlerin takibi için iş takipçilerine noter ile vekalet verirler.Zaman ve iş bilirlik konularında bu sayede kazanç sağlar ve bu şekilde benzeri resmi işlemlerini yürütürler.Burada dikkat edilmesi gereken ;vekaletname verilecek iş takipçisinin güvenilirliği,verilecek vekaletnamedeki yetkilerin iş konusu ile sınırlı kalması,ve yapılan işlemin sonlanmasının ardından ,ilgili resmi kuruma ,işlemin gerçekleştiğinin teyidinin en azından telefonla sorularak alınmasıdır.
Özellikle geçmişte sıkça yaşanan sahte araç muayenesi ile ilgili vatandaşlarımız bizzat kendileri araçlarını muayene istasyonuna götürmeli veya yine işlemin yapılıp yapılmadığının teyidini kurumdan almalıdır.
Noter vekaletiyle kiralanan ,süreli kullanımına müsaade edilen araç , eşya ve mülklerin sahte belgelerle satılması olayına karşı yine noter vekaleti verilen şahıs ve firmaların önceden güvenilirliği araştırılmalı,velev ki karşılaşılacak mağduriyet karşısında konu derhal bölgenin bağlı bulunulan Cumhuriyet Savcılığına yazılı Şikayet dilekçesi ve muhtemel deliller ile birlikte başvurularak bildirilmelidir.
•Özel evrak sahteciliğinde en çok karşılaşılan sahteciliklerden biride “yazarkasa fişi” sahteciliğidir. Yıl sonlarında “vergi iade bildirimi” çerçevesinde kullanılan fişler bu sahteciliğin artış göstermesine sebep olmaktadır. Sahte fişleri anlamada en önemli ve kesin çözüm fişlerde bulunan vergi dairesi numarası ve yazarkasa fişinin alındığı firma isminin fiş üzerinde bulunan bilgilerin uyuşup uyuşmadığının kontrol edilmesidir.
Vatandaşlarımız bir firmadan almış oldukları yazarkasa fişinin sahteliğinden şüphe duyar ise fiş üzerinde yazılı ”firma ismi ve vergi dairesi numarasının” ,iş yerinde görülür biçimde asılı durması zorunlu vergi levhası ve ödeme kaydedici cihazlara ait belge üzerinde yazanla aynı olup olmadığını kontrol edebilirler.
Bazı şahıslar,bir takım yasal olmayan fiilleri işlemek amacıyla,kurum ,kuruluş,şahıs ünvanlarını kullanmak suretiyle ,bu şahıs ve kuruluşlar adına kart bastırarak ,kendilerini bu şekilde takdim edebilirler ,dolayısıyla bu şahıslarla alakalı mutlaka teyit yapılması gereklidir.
Vatandaşlar maruz kalabilecekleri sahtecilik olayları dışında,çevrelerinde oluşan her türlü sahtecilik olayı bilgisi edindiklerinde olay hakkında, muhtemel şüphelilere ait kimlik bilgisi, adres, telefon,araç plakası v.b.suç soruşturmasında aydınlatıcı ve yol gösterici olabilecek bilgileri savcılığa dilekçe ile,en yakın mahalli Polis merkezine başvurarak, ,155 polis imdat ı arayarak,www.iem.gov.tr adresindeki ihbar-şikayet kısmından görevlilere bildirebilirler…
SAHTE PARA
Tanımı: TCK.M-197,198
Ülkemizde kanunen tedavülde bulunan milli paralar ile yabancı ülkelerdeki paraları taklit etmek veya görünüş olarak bir parayı yüksek bir kıymette göstermek için tahrifatta bulunma ve bu işlemi görmüş parayı piyasaya sürmek kalpazanlık suçunu oluşturmaktadır.
KALPAZANLIK YÖNTEMLERİ:
Kalpazanlıkla mücadele kapsamında yapılan çalışmalarda; bu suçu işleyen şahısların sahte para imalinde üç farklı yöntem kullandığı tespit edilmiştir. Bunlar;
1-Matbaa Makineleri ile baskı yolu ile çoğaltma
2-Renkli Fotokopi Makineleri ile çoğaltma
3-Temin edilen orijinal paraların üzerlerindeki değerlerin kimyevi maddeler ile silinip üzerine daha değerli banknotun renkli fotokopi ile basılma yöntemi.
Teknolojideki gelişmelere paralel olarak gerek matbaa makineleri gerekse fotokopi makineleri çözünürlüğü yüksek orijinale yakın ve sahteliği zor anlaşılan banknotlar imal etmektedir.
PİYASAYA SÜRÜLME YÖNTEMLERİ
1.Büfe, bakkal ve marketlerden alınan sigara, içki, çerez vs. karşılığında yüksek değerdeki sahte banknot kupürleri verilerek para üstünün gerçek olarak alınması.
2.Araçlara alınan akaryakıt karşılığı benzin istasyonlarına verilmesi
3.Sinema ve tiyatro gişelerine verilmesi
4.Milli Piyango bayilerine verilmesi
5.Canlı hayvan ticareti yapan kişilere ve seyyar satıcılara verilmesi
6.Taksi sürücülerine verilmesi
7.Tanınmayan şahıslarla yapılan alış/ veriş sırasında verilmesi,
8.Gazino ve eğlence yerlerinde hesap ve bahşiş olarak verilmesi
9.Toplu ödemelerde para destelerinin arasına az sayıda sahte para konularak verilmesi
KARŞILAŞILDIĞINDA NE YAPMALI?
1. Ceza Kanunumuza göre gerçek zanlı ile aldığı paranın sahteliğini fark eden kişiler 3 gün içinde emniyet makamlarına bildirdikleri takdirde kendileri hakkında her hangi bir soruşturma yapılmamaktadır. Bu nedenle
2.Öncelikle paralarımızda bir güvenlik özelliğini kontrol etmekle yetinmeyiniz. Gerçekliğini tespit etmek için her zaman birden fazla güvenlik unsurunu kontrol ediniz.
3.Banknotun güvenliğinden kuşku duyduğunuz takdirde lütfen gerçekliğinden emin olduğunuz bir diğer banknot ile karşılaştırınız
4. Sahte parayı aldığımız kişiye kesinlikle iade etmeyiniz.
5.Şahsın eşgaline ilişkin bilgileri mümkün ise kimlik bilgilerini ve hatta varsa otosunun plakasını ve diğer özelliklerini tespit ediniz.
6. Şahsı mümkün mertebe oyalayınız.
7. Bu arada en kısa sürede 155 Polis İmdat veya başka bir kanaldan polise bilgi veriniz.
8.Sahte parayı görevlileri teslim ediniz.
9.Yapacağınız ihbarın aranan bir kişi veya şebekenin veya büyük bir olayın faillerinin ortaya çıkarılmasına yardımcı olabileceğini unutmayınız.
10.İşyerinizde kapalı devre kamera sistem var ise kayıtları muhafaza edin ve gelen görevliye verin.
11.Suç toplumsal dayanışma ile yok olur, bu nedenle suç ve suçlulara karşı dayanışma içerisinde olalım.
(İstanbul Mali Suçlarla Mücadele şube Müdürlüğü, İnternet sitesinden alınmıştır. )
NÜFUS CÜZDANI - SÜRÜCÜ BELGESİ - TESCİL BELGESİ’NDE;
SAHTECİLİK NASIL FARKEDİLİR?
ŞÜPHE HALİNDE NELER YAPILMALIDIR?
GENEL YAPILACAKLAR:
1-Özellikle araç satışı ve vekaletname gibi işlemlerde bir kimlikten şüphelenilmesi halinde ikinci bir kimliğin istenilmesi ,ikinci kimlikte de şüpheye düşülmesi halinde ise kredi kartının istenilmesi yerinde olacaktır.Çünkü dolandırıcılar yada sahte belge düzenleyenler genelde kendi adlarına kredi kartı çıkartmaktadırlar.
2-Bir vekaletnameye dayanılarak işlem yapılması halinde mutlaka vekaletname doğrulamasının (teyit) yapılması ve gerekirse vekalet üzerindeki değil, kayıtlı olan telefonlardan aranılması uygun olacaktır.
NÜFUS CÜZDANINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR:
1-Nüfus Cüzdanının seri numarasında harften sonra başlayan numara tek (L09 gibi ) ile bitiyorsa erkeğe ait bir nüfus cüzdanıdır.Çift sayı (M09 gibi)ile bitiyor ise bayana ait bir nüfus cüzdanıdır.Buna göre tek sayı ile biten bir nüfus cüzdanında bayan kaydı işlenmiş ise yada tersi ise o belge sahtedir.TNB yazım-net programında kimlik girişinde seri numarası girişinde renk değişimi şeklinde bir önlem alınmıştır.
2-Yine mor ışıkta nüfus cüzdanlarında seri numaraları ve “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresi belirgin hale gelmektedir.Ancak eskiden basımı yapılan nüfus cüzdanlarında bu tesbit edilememektedir.Bu nedenle bu ışığın belirmesi nüfus cüzdanının gerçek olduğuna kanıttır.Ancak ışığın belirmemesi sahte olduğu anlamına gelmemektedir.Ancak kuşkulu olmamızı sağlayacaktır.Yeni basımı yapılan nüfus cüzdanlarında mor ışıkta yukarıda belirtilen ibare ortaya çıkmaktadır.
3-Nüfus cüzdanı üzerinde kimyasal sıvılarla değişim yapıldığında bu husus çıplak gözle fark edilmeyebilir.Şayet bir değişiklik yapılmış ise mor ışıkta nüfus cüzdanının bu bölgesi koyu bir renk şeklinde görünmektedir.Yine büyüteçle bakıldığında sözcükler yada belge üzerinde noktalar halinde bir görünüm olduğunda sahteliğinden şüphelenilmelidir. Çünkü nüfus cüzdanları ofset baskı tekniğiyle basılmıştır ve noktalı değil bütünlük şeklinde algılanır.
4-Nüfus cüzdanında sıcak mühür, soğuk mühür ve “verildiği yer” bölümünde nüfus cüzdanının nereden verildiğine ilişkin bilgilerin tümünde aynı yer yazılı olmalıdır.Örneğin verildiği yer “ Antalya” , mühürde “Kadıköy” yazıyor ise belge sahtedir.Yine belge üzerinde iki soğuk mühür izi var ise belgeden şüphelenilmelidir.
5-Nüfus Cüzdanının verildiği yer ile kayıt numarası arasında da bir oran olmalıdır. Yani küçük bir ilçeden verilen belgenin kayıt numarası abartılı olmamalıdır.
6-Bütün orijinal nüfus cüzdanlarında üstteki “Türkiye Cumhuriyeti Nüfus Cüzdanı” yazılı yerin “ Cüzdanı” ibaresinin altındaki “Cumhuri” ibaresinin “h” harfinden sonraki “u” harfinin altında nokta (.) vardır.
7-Bu tür belgelerde fotoğraf değiştirmek suretiyle sahtelikte yapılmaktadır.Bu halde fotoğrafları dikkatle incelemek gerekir.Bu belgelerde soğuk mühür fotoğraf üzerine daha okunaklı şekilde çıkar.Soğuk mühür fotoğraf üzerinde değil de belge üzerinde daha okunaklı bir şekilde çıkmışsa belgenin sahteliğinden şüphelenilmelidir.
SÜRÜCÜ BELGESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1-Sürücü belgelerinin fotoğrafları fotoğraf kesme makası ile kesildiğinden fotoğraf hanesine uygundur.Şayet fotoğraf bu haneye uygun değilse şüphelenilmelidir.
2-Sürücü belgesinin laminesi (PVC) iki kez kaplanabilir.Bu halde şüphelenilmelidir.İkinci kaplamada mühür hissedilmez.
3-Sürücü belgesinin soğuk mühründe “ İç İsleri “ ibaresi yazılıdır.(S )harfi ( Ş )olarak yazılmışsa o belge sahtedir.
4-Sürücü belgelerinde sağ alt tarafta silik seri numarası vardır.Bazı belgelerde olmamakla birlikte yeni belgelerde bulunmaktadır.Bu seri numarasına da bakılmalıdır.
5-Sürücü belgesi basım esnasında preslenerek basıldığı için ortadan ayrılması mümkün değildir. Fotokopi yoluyla sahtesi yapılanlar ise ortadan ayırılabilmektedir.
6-Soğuk mühür ısıtılarak yapıldığı için belgenin arka tarafında yoktur.Belgenin arka tarafında soğuk mühür izi olan belgeler sahtedir.
TESCİL BELGESİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1-Tescil belgesinde bulunan soğuk mühür sadece önyüzünde vardır. Arka yüzde hissedilir ise yada görünüyor ise belge sahtedir. Çünkü bu belgelerdeki soğuk mühür de ısıtılarak oluşturulmaktadır. (Eski tescil belgeleri için geçerli)
2-Tescil belgesi üzerindeki halogramda E.G.M ve İşiçleri Bakanlığı ibareleri görülmektedir. Halgoram ışığın geldiği açıya göre yansıma yapmaktadır.Bu özellikleri bulunmayan belgelerin sahteliğine dikkat etmek gerekir.
3-Halogramların bir kez yapışması halinde zemin düzdür.Şayet ikinci kez kullanımı; sahte kullanımı söz konusu ise halogramın zemini pürüzlü;hava kabarcıklı olacaktır.Pürüzlü ise belgenin sahteliğinde kuşku kuvvetlenecektir.
4- Tescil belgesinin arkasındaki laminenin kesilmesi halinde de sahteliğinden kuşkulanmak gerekir.Çünkü ekleme yada tahrifat yapılmış olabilir.
İnternet üzerinden sahteliğinden şüphelenilen araçlarla ilgili olarak yada genel sorgulamada ancak araç plakasından sorgulama mümkündür.
Çalıntı aracın satılabilmesi için araca ait sahte bir tescil belgesi düzenlenmektedir.Bu tescil belgesinde de aracın plakası farklı yazılmakta ancak motor ve şasi numaraları aracın motor ve şasi numaraları ile aynı olmaktadır.Bu nedenle sorgulamanın aracın motor ve şasi numaralarından da yapılabilmesinin olanaklı hali getirilmesi gerekmektedir.Bu bağlamda Emniyet Genel Müdürlüğü ile TNB’nin ortak bir çalışmasıyla sadece noterlere verilecek bir şifreyle Pol-Net’e girebilme olanağı sağlanmalıdır.
Bu aşamada Emniyet Müdürlükleri Oto Hırsızlık Şubelerinden plaka harici motor ve şasi numaralarından teyit işlemi gerçekleştirilebilecektir.