Mali Danışmanlık-268-20271
Ankara, 17.11.2016
Özü: 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesi hk.
G E N E L G E
( 29 )
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
Bir noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazıda, noterlikten, Karayolları Genel Müdürlüğünü temsilen yetki belgesi ile talep edilen mirasçılık belgesi yönünden 6001 sayılı Karayolları Kanununun 12 inci maddesi hükmü gereğince harç istisnasının uygulanıp uygulanmayacağı konusundaki soru Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilerek görüş talep edilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 07.11.2016 günlü toplantısında görüşülen 25.10.2016 tarih ve 109040 sayılı yazıda;
“İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, Karayolları Genel Müdürlüğünün mahkemelerde kamulaştırma nedeni ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için açtığı davalarda, davalıların bir kısmının ölü olması nedeniyle mahkeme tarafından verilen yetki çerçevesinde Mersin 3. Noterliğinden ölü davalılara ait mirasçılık belgesi talep ettiği belirtilerek söz konusu işlemlerden noter harcı aranılıp aranılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir." denilmiş, 41 inci maddesinde de, "Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır" hükmüne yer verilmiştir. 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin "II-Maktu harçlar" başlıklı bölümünün 11 inci maddesinde, mirasçılık belgesinden maktu harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.
492 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinde ise, özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hükmü bulunmaktadır.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesinde, Karayolları Genel Müdürlüğünün bu Kanun kapsamındaki görevleri dolayısıyla yapacağı işlemler yönünden, katma değer vergisi ve Özel tüketim vergisi hariç, her türlü vergi, resim, harç ve paydan, tapu ve kadastro işlemlerinden kaynaklanan her türlü döner sermaye ücretinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 29 uncu maddesinde "10 uncu madde uyarınca mahkeme heyetinin harcırahları, 15 inci madde uyarınca mahkemece oluşturulan bilirkişilerin ve keşifte dinlenilen muhtarın mahkemece takdir edilecek ücretleri ile, tapu harçları ve bu Kanunun gerektirdiği diğer giderler kamulaştırmayı yapan idarece ödenir." denilmektedir.
Bu hususla ilgili olarak 1987/1 ve 1990/5 sıra nolu Harçlar Kanunu İç Genelgelerinde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin II/11 inci maddesine göre maktu harca tabi bulunan mirasçılık belgesine ilişkin noter işleminden, işlemin 2942 sayılı Kanun kapsamında kamulaştırma ile ilgili bulunması halinde, 6001 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca noter harcı aranılmaması gerekmektedir.”
şeklinde görüş bildirilmiştir.
Bu görüş çerçevesinde, Karayolları Genel Müdürlüğünce 2942 sayılı Kanun kapsamında yapılan kamulaştırmalarla ilgili olarak noterlikten talep edilen mirasçılık belgesi sebebiyle 6001 sayılı Kanunun 12 nci maddesi gereğince harç alınması sözkonusu olmayacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Saygılarımla,
Yunus TUTAR
Başkan
