ZİLYEDLİK DEVRİ
Tapuda kaydı olmayan, hazine, il özel idaresi, ve vakıf adına kaydı bulunmayan yerlerde zilyetlik devri yapmak mümkündür. Tapuda kaydı olmayan yerler, tapulama yani kadastrosu yapılmamış özel mülkiyete tabi taşınmaz mallardır.
İşlem fotoğraflı yapılır; ibraz edilmişse mülkiyet belgesi fotokopisi eklenir. Belge ibraz edilmemişse alıcı ve satıcının beyanları bölümüne satıcının mülkiyete ilişkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildiği şeklinde bir not eklenmelidir. Sözleşme değerinin arsanın en son emlak vergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi değerinden az olamayacağı hususunu ikaz edip bu ikazın da sözleşmede belirtilmesi gerekir. (2000/58)
İşlem yaparken şunlar aranacaktır:
1- Zilyetliğe konu arazinin bulunduğu köy veya mahalle muhtarlığından düzenlenmiş, arazinin hudutları, arazinin miktarı, arazinin cinsi ve kaç yıldan beri zilyetliğini isteyen kişinin zilyetliğinde bulunduğunun belirtilmesinden başka, aynı zilyetlik ilmühaberinde, ayrıca zilyetliğe konu yerin köy veya mahalle muhtarlığına ya da köy tüzel kişiliği ile ilgi ve alakasının bulunmadığına dair muhtarlık ve ihtiyar heyetince imzalanmış zilyetlik ilmühaberi.
2-Tapu dairesinden zilyetlik satışına konu taşınmazın herhangi bir şekilde bir kimse adına tapusunun bulunmadığına(tapu dairesinde kaydının bulunmadığına) dair yazı.
3-Orman idaresinden zilyetliğe konu arazinin orman ile herhangi bir ilgi ve alakasının bulunmadığına dair yazı.
4-Maliyeden vergi beyan kaydının bulunduğuna ve hazine ile ilgisinin olmadığına dair yazı.
5-Yukarıdaki dört maddede yazılı bulunan hususların tamamlanmasından sonra zilyetliği devreden ve devralan tarafından zilyetliğin devrini yapacak olan noterin bulunduğu vergi dairesine gönderilerek hem alıcı ve hem de satıcı tarafından beyanname verilerek zilyetlik makbuzları talep edilerek zilyetlik satışı yapılabilir.
Düzenlenen belgede yerin ilgilisine kimden intikal ettiği yazılmalıdır. Zilyetlik devrinin sadece tapulama ve kadastronun yapılmadığı yerlerde yapılacağı unutulmamalıdır. Kadastro çalışması sırasında tapulama dışı bırakılan yerlerin devlete ait olup zilyetlik satışının yapılamayacağı da unutulmamalıdır. Ayrıca arazi miktarının Kadastro Kanunu’nun 14. maddesinde belirtildiği üzere sulu arazilerde 40, kuru arazilerde 100 dönümden fazla olmaması ve bu maddede yazılı diğer şartların bulunması gerekir.
Konu ile ilgili genelgeler:
1-Zilyetlik satışında harç (1982/9, 1982/12)
2-Zilyetlik satışında harcın maliyeye yatacağı (1983/27, 1986/84, 1994/69)
3-Zilyetlikte harcın emlak değerinden olacağı (1983/58, 1983/30, 1986/8)
4-Damga vergisinin noterce tahsil edileceği (1985/24)
5-Zilyetlik örneğinin (satışı yapılan) maliyeye gönderileceği (1987/14)
6-Zilyetlik devrinde noterin yapacağı işlemler (1993/9)
7-Orman olup olmadığının araştırılacağı (1993/86)